GIẢI ĐÁP BỆNH CÚM VÀ CẢM LẠNH

Câu trả lời đúng: 1, Cảm lạnh

Bệnh cảm lạnh, còn được xem là bệnh nhiễm virut đường hô hấp trên, là một tình trạng nhiễm trùng thường xảy ra và tái phát. Trẻ em ở độ tuổi từ 3 đến 5 và các trẻ trên 5 tuổi có thể bị từ 3 đến 12 lần cảm lạnh mỗi năm, trong khi đó, trẻ vị thành niên và người thành niên thường bị cảm lạnh từ 2 đến 4 lần mỗi năm. Cảm lạnh là một chứng bệnh thường xảy ra nhất trên thế giới, và nó là nguyên nhân đứng đầu về số lần đến khám bác sĩ cũng như nghỉ học và nghỉ làm.

Câu trả lời đúng: 2, sai

Có trên 200 loại virut khác nhau gây bệnh cảm lạnh, trong khi đó, chỉ có 3 loại virut gây bệnh cúm: A, B, và C. Loại A và B gây ra các đợt cúm hàng năm và chiếm tỷ lệ 20% trong số những người bị sổ mũi (sniffling), đau nhức, ho, và sốt cao. Loại C cũng gây bệnh cảm cúm. Tuy nhiên, các triệu chứng cúm loại C ít nghiêm trọng hơn nhiều. Bệnh cúm heo năm 2009 (H1N1) là bệnh cúm loại A.

Câu trả lời đúng: 1, Thường là cảm lạnh

Nhiều người thường lầm lẫn giữa cảm lạnh và cảm cúm. Cảm cúm là do virut cúm gây ra, trong khi đó, cảm lạnh thường không do virut cúm gây ra. Mặc dù một số triệu chứng của chứng cảm lạnh và bệnh cảm cúm có thể giống nhau, nhưng các bệnh nhân bị cảm lạnh thường có diễn tiến bệnh lý nhẹ hơn.

Câu trả lời đúng: 2, Sai

Cảm lạnh và cảm cúm cả hai đều là các bệnh nhiễm virut đường hô hấp gây lây nhiễm. Chứng cảm lạnh ảnh hưởng đến đường hô hấp trên (xoang, các đường dẫn khí ở mũi, yết hầu, thanh quản), còn bệnh cảm cúm ảnh hưởng đến hệ hô hấp (mũi, cổ họng, thanh quản, khí quản, phế quản, và phổi). Có trên 100 loại virut cảm lạnh được biết đến, còn các chủng virut cúm mới tiến hóa cứ mỗi vài năm. Vì cả hai bệnh này đều do virut gây ra, do đó chứng cảm lạnh hoặc bệnh cảm cúm không thể chữa trị bằng thuốc kháng sinh (trụ sinh). Hãy nhớ rằng: Thuốc kháng sinh (antibiotic: trụ sinh) chỉ được dùng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Hiện có một vài loại thuốc kháng virut (antiviral medication) được dùng để trị bệnh cúm. Nhưng không có loại thuốc chuyên biệt nào có thể chế ngự được chứng cảm lạnh. Thuốc kháng sinh (trụ sinh) có thể có lợi nếu có một tình trạng nhiễm khuẩn thứ cấp (secondary bacterial infection) xảy ra.

Câu trả lời đúng: 2, Sai

“Cúm dạ dày – stomach flu” là một thuật ngữ thông thường, nhưng đó không phải là một kết quả chẩn đoán bệnh lý thực sự, vì tình trạng này không do bất kỳ loại virut cúm nào gây ra. Người ta thường lầm lẫn chứng viêm màng nhầy bao tử và ruột (gastroenteritis), mà đây chính là cúm dạ dày, với bệnh nhiễm virut mà chúng ta thường gọi là “cúm”. Các loại virut, vi khuẩn, hoặc trùng ký sinh trong thực phẩm bị hư thối, trong nước bẩn, hoặc các chất khác có thể gây ra cúm dạ dày. Khi bị viêm bao tử và ruột, bạn sẽ có các triệu chứng như vọp bẻ vùng bụng, đau bao tử, nôn mửa, buồn nôn, và tiêu chảy.

Câu trả lời đúng: 2, Cảm cúm

Nghẹt mũi (sung huyết), viêm họng, và hắt hơi là những triệu chứng phổ biến của chứng cảm lạnh. Cả hai trường hợp cảm lạnh và cảm cúm đều làm cho bệnh nhân bị ho, nhức đầu, và khó chịu ở ngực. Tuy nhiên, nếu bị cảm cúm, bạn có nhiều khả năng bị sốt cao trong vài ngày cũng như bị nhức đầu, đau nhức cơ (myalgia), mệt mỏi, và đuối sức. Thông thường, các biến chứng của chứng cảm lạnh diễn tiến tương đối nhẹ, nhưng một người bị cúm nghiêm trọng có thể dẫn đến một tình trạng bệnh lý gây tử vong chẳng hạn như viêm phổi (pneumonia).

Câu trả lời đúng: 2, Sai

Mặc dù bệnh cảm cúm và cảm lạnh thường xảy ra vào các tháng mùa thu và mùa đông, nhưng bản thân thời tiết lạnh không gây ra cảm lạnh. Người ta cho rằng trong những tháng thời tiết lạnh mọi người dành nhiều thời gian ở trong nhà tiếp xúc gần với nhau, vì thế tạo điều kiện cho các virut lan truyền. Với cùng lập luận này, các trẻ em ở các trung tâm giữ trẻ và trường học đặc biệt dễ bị mắc phải cũng như trao đổi virut và vi trùng cho nhau.

Câu trả lời đúng: 1, Cảm lạnh

Các biến chứng chẳng hạn như nghẹt mũi (sung huyết) và đau tai thường xảy ra với chứng cảm lạnh hơn so với bệnh cảm cúm, trong khi đó, bệnh cảm cúm có thể dẫn đến viêm phế quản (bronchitis) và viêm phổi (pneumonia).

Câu trả lời đúng: 2, Cảm cúm

Khi bị cảm cúm, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi và đuối sức lên đến 2 hoặc 3 tuần. Bạn sẽ bị tình trạng đau nhức cơ và những khoảng thời gian bị ớn lạnh cũng như chảy mồ hôi khi cơn sốt xuất hiện và biến mất. Bạn cũng có thể bị nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, nhức đầu, và viêm họng. Tình trạng nhức đầu thường ít xuất hiện khi bị cảm lạnh.

Câu trả lời đúng: 2, Sai

Bị cảm lạnh hoặc cảm cúm xem ra có liên quan đến những lần tái phát chứng giộp môi (cold sore: giộp miệng). Tuy nhiên, bản thân tình trạng giộp môi (giộp miệng) là do virut herpes simplex (herpes simplex virus – HSV) loại 1 gây ra. Virut herpes simplex loại 1 gây ra các trường hợp nhiễm trùng từ phần thắt lưng trở lên. Bệnh giộp môi (giộp miệng) còn được gọi là herpes labialis. (Các trường hợp nhiễm virut herpes simplex loại 2 thường xảy ra bên dưới phần thắt lưng, dẫn đến bệnh herpes sinh dục: genital herpes).

Câu trả lời đúng: 1, Nhóm virut Rhinovirus

Các nguyên nhân gây bệnh cảm lạnh phổ biến nhất là các loại virut. Nhóm rhinovirus, các sinh vật gây bệnh phổ biến nhất, hoạt động mạnh vào đầu mùa thu, mùa xuân, và mùa hè. Trên 110 loại rhinovirus đã được định dạng. Các loại virut này phát triển mạnh nhất ở điều kiện nhiệt độ khoảng 91 độ F (32,7 độ C), nhiệt độ này ở ngay bên trong mũi của chúng ta. Đa số các loại rhinovirus hiếm khi gây ra các tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Các loại virut cảm lạnh khác, chẳng hạn như parainfluenza và RSV, gây ra các trường hợp nhiễm trùng nhẹ ở người thành niên, nhưng chúng có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp nghiêm trọng ở trẻ nhỏ.

Câu trả lời đúng: 1, Trên 37 độ C (98,6 độ F), nhưng dưới 38 độ C (100,4 độ F)

Thân nhiệt trên mức bình thường nhưng dưới 100,4 độ F (38 độ C) được xem là tình trạng sốt cấp thấp. Tình trạng sốt là một hiện tượng các tuyến phòng thủ của cơ thể chống lại các vi khuẩn và virut mà chúng không thể tồn tại ở nhiệt độ cao hơn. Do đó, sốt cấp thấp thường không cần phải được điều trị, trừ khi đi kèm với các triệu chứng gây lo ngại.

Câu trả lời đúng: 1, Đúng

Cách tốt nhất để ngăn ngừa cảm lạnh là rửa hoặc khử trùng tay của bạn thường xuyên. Phần lớn tình trạng đau yếu và tử vong do bệnh cúm gây ra có thể ngăn ngừa bằng cách tiêm chủng cúm mỗi năm. Vắcxin cúm (vắcxin cúm được bào chế từ virut không hoạt tính và thỉnh thoảng từ virut không gây nhiễm) đặc biệt được đề xuất cho những những người có nhiều nguy cơ phát triển các biến chứng nghiêm trọng do nhiễm bệnh cúm. Các nhóm có nguy cơ cao bị bệnh cúm thông thường này bao gồm tất cả những người từ 65 tuổi trở lên và những người ở mọi lứa tuổi với các chứng bệnh mãn tính như bệnh tim, phổi, thận; bệnh tiểu đường (đái tháo đường); ức chế miễn dịch; hoặc các dạng thiếu máu nghiêm trọng.

Câu trả lời đúng: 2, Cảm cúm

Mặc dù tình trạng mệt mỏi và đuối sức có thể xuất hiện trong lúc bị cảm lạnh, nhưng các triệu chứng này thường diễn biến nghiêm trọng hơn khi một người bị cảm cúm. Khi bị cảm cúm, tình trạng mệt mỏi và đuối sức có thể kéo dài lên đến 3 tuần. Tình trạng kiệt sức cực độ là một triệu chứng tương tự thường gặp ở các bệnh nhân bị cúm và đây không phải là một triệu chứng của bệnh cảm lạnh.

Câu trả lời đúng: 1, Cảm lạnh

Trong đa số trường hợp, các triệu chứng cảm lạnh sẽ chấm dứt trong vòng một tuần đến 12 ngày. Nếu bạn bị thắt ngực, khó thở, và thở khò khè, thì bạn hãy đi khám bác sĩ. Bạn có thể gặp phải biến chứng như viêm phế quản (bronchitis) hoặc lạnh ngực. Hoặc bạn có thể bị suyễn và bị cảm lạnh. Trong bất cứ trường hợp nào, bạn cũng nên đi khám bác sĩ để xem có cần phải được điều trị thêm không.

Câu trả lời đúng: 2, Sai

Chưa có phương pháp xét nghiệm y tế nào giúp xác định bạn có bị cảm lạnh hay không, cũng như chưa có phương pháp điều trị cụ thể nào giúp chấm dứt các triệu chứng cảm lạnh gây khó chịu. Nếu sau khi bạn thử sử dụng các loại thuốc không cần toa bác sĩ để trị cảm lạnh mà không thấy có hiệu quả, thì bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc đặc trị có thể giúp thuyên giảm các triệu chứng như nghẹt mũi và ho. Nếu bạn bị viêm họng cộng với sốt, đồng thời không có các triệu chứng cảm lạnh, thì bạn nên đi khám bác sĩ. Dạng viêm họng này có thể là chứng viêm họng do khuẩn cầu chuỗi (strep throat), đây là một bệnh nhiễm khuẩn do đó cần đến các loại thuốc kháng sinh (trụ sinh).

Câu trả lời đúng: 4, 0,9 m (3 feet)

Con đường chính mà các virut cúm lây truyền được xem là từ người sang người bằng những “giọt sương” khi bệnh nhân ho và hắt hơi. Điều này có thể xảy ra khi các “giọt sương” trong lúc bệnh nhân ho hoặc hắt hơi được truyền (thường lên đến 3 feet hoặc 0,9 m) qua không khí đi vào miệng hoặc mũi của những người đứng gần. Các virut này cũng có thể được truyền đi khi một người chạm vào các “giọt sương” ở một người khác hoặc một vật nào đó rồi chạm vào miệng hoặc mũi của mình (hoặc miệng và mũi của người khác) trước khi rửa tay.