GIẢI ĐÁP TIÊU CHẢY

Câu trả lời đúng: 1, Đúng

Bổ sung kẽm giúp phục hồi cấu trúc và chức năng của ruột trong một cơn tiêu chảy. Do đó, WHO khuyến nghị sử dụng kẽm để giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian tiêu chảy.

Tác động về mặt sinh lý của kẽm đối với sự vận chuyển ion ở ruột vẫn chưa được thiết lập một cách triệt để. Do đó, các thông tin cơ bản về cơ chế, mà theo đó kẽm có thể mang đến hiệu quả trong việc cải thiện chứng tiêu chảy, là yếu tố cần thiết. Một công bố gần đây nhất đã chứng minh rằng kẽm ức chế sự bài tiết chất lỏng phụ thuộc clorua, do cAMP gây ra bằng cách ức chế các kênh kali (K) đáy bên (basolateral potassium channel), trong các nghiên cứu trong ống nghiệm (in vitro) với hồi tràng chuột. Nghiên cứu này cũng cho thấy tính đặc hiệu của kẽm đối với các kênh K được kích hoạt bởi cAMP, bởi vì kẽm không chặn các kênh K qua trung gian canxi (Ca). Vì nghiên cứu này không được thực hiện ở các động vật bị thiếu hụt kẽm, cho nên nó cung cấp bằng chứng rằng kẽm có thể có hiệu quả khi không bị thiếu hụt kẽm. Kẽm cũng cải thiện quá trình hấp thụ nước và các chất điện giải, cải thiện quá trình tái tạo biểu mô ruột, làm tăng hàm lượng các men (enzyme) ở màng vi nhung mao (brush border enzyme), và tăng cường đáp ứng miễn dịch, cho phép loại bỏ tốt hơn các mầm bệnh. Một báo cáo khác gần đây đã cung cấp bằng chứng cho thấy rằng kẽm ức chế bệnh dịch tả do độc tố gây ra, nhưng không ức chế quá trình bài tiết ion do vi khuẩn E. coli ổn định với nhiệt và độc tố ruột gây ra trong các tế bào Caco-2 được nuôi cấy. Vì vậy, kẽm đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh sức đề kháng của chủ thể đối với các tác nhân truyền nhiễm và làm giảm nguy cơ, mức độ nghiêm trọng và thời gian bệnh gây tiêu chảy. Nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong các men metallo, các polyribosome, màng tế bào và chức năng tế bào, tạo sự tin tưởng rằng kẽm đóng một vai trò trung tâm trong sự phát triển tế bào và chức năng của hệ thống miễn dịch.

Cho đến nay, chưa có báo cáo về các phản ứng có hại nghiêm trọng từ bất kỳ hình thức bổ sung kẽm nào được sử dụng trong điều trị tiêu chảy. Liều lượng kẽm 40 mg đã được Cục Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận là an toàn, và liều lượng kẽm cao hơn mức này có thể gây ra một số rủi ro nhất định. Quá nhiều kẽm có thể cản trở quá trình chuyển hóa và hấp thụ các khoáng chất cần thiết khác trong cơ thể, đặc biệt là sắt, magiê và đồng, sẽ làm giảm chức năng miễn dịch của cơ thể và giảm mức HDL. Các loại thực phẩm bổ sung kẽm sulfat cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như khó tiêu, ợ chua và buồn nôn. Các tác dụng phụ hiếm gặp bao gồm sốt, đau họng, lở miệng, suy nhược và mệt mỏi. Các thử nghiệm bao gồm hơn 8.500 trẻ em tham gia vào các thử nghiệm kiểm tra tính hiệu quả trong cả hai nhóm nghiên cứu giả dược và kẽm, với gần 12.000 năm theo dõi ở trẻ em, từ một thử nghiệm kiểm tra tính hiệu quả quy mô lớn. Không có sự khác biệt về các phản ứng phụ dựa vào các muối kẽm khác nhau (sulfat, axetat gluconat) đã được ghi nhận trong các thử nghiệm về thực phẩm bổ sung. Một thử nghiệm đã báo cáo tình trạng nôn mửa cao hơn ở nhóm sử dụng kẽm so với nhóm kiểm soát, khi kẽm được sử dụng với nhiều vi chất dinh dưỡng, nhưng không cao hơn khi cho uống một mình. Tình trạng đồng đã được đánh giá trong bốn thử nghiệm. Ba thử nghiệm trong số này không tìm thấy sự khác biệt về tình trạng đồng trong huyết thanh sau khi bổ sung. Tuy nhiên, một thử nghiệm đã phát hiện ra một xu hướng giảm đáng kể mức đồng khi so sánh trẻ bổ sung kẽm với trẻ không bổ sung kẽm. Tuy nhiên, những trẻ này lúc đầu bị suy dinh dưỡng với tình trạng tiêu chảy kéo dài. Nhìn chung, không có bằng chứng đáng kể về việc bổ sung kẽm ngắn hạn trong điều trị tiêu chảy ảnh hưởng xấu đến tình trạng đồng.

Câu trả lời đúng: 4, Tất cả các nguyên nhân trên

Các loại vi khuẩn có thể gây ô nhiễm cho thực phẩm hoặc nước bao gồm campylobacter, salmonella, shigella và E. coli, theo Viện Tiểu Đường và Bệnh Tiêu Hóa và Bệnh Thận Quốc Gia Hoa Kỳ (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases – NIDDK).

Các loại virut có thể gây tiêu chảy bao gồm rotavirus (đặc biệt là ở trẻ em), virut Norwalk (được tìm thấy trong một số loài động vật có vỏ), cytomegalovirus và virut viêm gan.

Những người không dung nạp lactose (loại đường trong sữa) không thể tiêu hóa chất đường có trong sữa và thường xuyên bị tiêu chảy nếu họ uống sữa hoặc các sản phẩm khác từ sữa.

Tiêu chảy cũng có thể do các loại ký sinh trùng như giardia lamblia, entamoeba histolytica và cryptosporidium gây ra.

Tiêu chảy cũng có thể do sử dụng các loại thuốc chẳng hạn như kháng sinh và thuốc kháng axit có chứa magiê.

Fructose là một loại đường được tìm thấy một cách tự nhiên trong các loại trái cây và mật ong. Đôi khi loại đường này được thêm vào như một chất làm ngọt cho một số đồ uống. Đối với những người khó tiêu hóa fructose, thì họ có thể bị tiêu chảy khi tiêu thụ fructose.

Sorbitol và mannitol, các chất làm ngọt nhân tạo có trong kẹo cao su (chewing gum) và các sản phẩm không đường khác, có thể gây tiêu chảy ở một số người khỏe mạnh.

Các phẫu thuật ở vùng bụng và phẫu thuật cắt bỏ túi mật đôi khi có thể gây ra tiêu chảy.

Tiêu chảy mãn tính có một số nguyên nhân gây ra, chẳng hạn như bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, bệnh celiac, viêm đại tràng hiển vi (microscopic colitis: chỉ được phát hiện khi nhìn qua kính hiển vi) và hội chứng kích thích ruột (irritable bowel syndrome).

Câu trả lời đúng: 5, Đáp án 1, 2, và 3

Tiêu chảy mãn tính (chronic diarrhea) được phân loại là tiêu chảy do rối loạn hấp thụ chất béo hoặc suy giảm hấp thụ, viêm hoặc phổ biến nhất là tiêu chảy dạng nước. Tiêu chảy ra máu mãn tính có thể là do bệnh viêm ruột (inflammatory bowel disease – IBD), đó là viêm loét đại tràng (ulcerative colitis) hoặc bệnh Crohn (Crohn’s disease). Các nguyên nhân ít phổ biến khác bao gồm thiếu máu cục bộ đường ruột, nhiễm trùng, xạ trị và ung thư hoặc polyp ruột kết. Nhiễm trùng dẫn đến tiêu chảy mãn tính thường không phổ biến, ngoại trừ ký sinh trùng.

Hai nguyên nhân chính gây tiêu chảy chất béo (fatty diarrhea) hoặc kém hấp thụ đó là quá trình tiêu hóa chất béo bị suy giảm do nồng độ men (enzyme) tuyến tụy thấp và suy giảm hấp thụ chất béo do bệnh ruột non. Những rối loạn này can thiệp vào quá trình tiêu hóa chất béo bình thường trong chế độ ăn uống. Suy giảm tiêu hóa chất béo thường là do viêm tụy mãn tính, đây là kết quả của tình trạng chấn thương tuyến tụy mãn tính. Rượu bia làm tổn thương tuyến tụy là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm tụy mãn tính ở Hoa Kỳ. Các nguyên nhân khác gây viêm tụy mãn tính bao gồm xơ nang, viêm tụy di truyền, chấn thương tuyến tụy và ung thư tuyến tụy.

Bệnh ruột non phổ biến nhất ở Hoa Kỳ là bệnh celiac (celiac disease hoặc celiac sprue). Bệnh Crohn cũng có thể liên quan đến ruột non. Bệnh Whipple, suy hấp thụ nhiệt đới (tropical sprue) và viêm ruột dạ dày tăng bạch cầu ái toan (eosinophilic gastroenteritis) là một số bệnh lý hiếm gặp có thể dẫn đến chứng tiêu chảy suy hấp thụ.

Bệnh celiac (celiac disease) là một bệnh tiêu hóa do phản ứng bất thường của cơ thể với gluten gây ra, gluten là một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch đen, và lúa mạch. Ở những người mắc bệnh celiac, gluten làm mất đi các nhung mao (villus), các lông nhung giống như ngón tay trong ruột có chức năng hấp thụ các chất dinh dưỡng và chất lỏng. Vấn đề này dẫn đến tiêu chảy mãn tính, đánh hơi, và các vấn đề về đường ruột và dạ dày khác.

Hội chứng kích thích ruột (irritable bowel syndrome – IBS) là một rối loạn ảnh hưởng đến chức năng của ruột già (đại tràng). Tiêu chảy là một triệu chứng của hội chứng IBS; các triệu chứng khác bao gồm đau vùng bụng, đầy hơi và táo bón.

Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) cũng có thể gây táo bón hoặc tiêu chảy.

Câu trả lời đúng: C, 5 tuổi

Virut rotavirus là một trong số các loại virut gây viêm dạ dày ruột (gastroenteritis). Bộ gen của rotavirus bao gồm 11 đoạn RNA mạch kép (double-stranded RNA) được bao bọc bởi vỏ capsid kép. Nó được phân loại thuộc họ Reoviridae. Rotavirus là một bệnh nhiễm trùng tự khỏi. Phân lỏng có thể trở nên nguy kịch, và tử vong do mất nước không phải là hiếm, đặc biệt là ở các nước đang phát triển.

Nhiễm trùng rotavirus thường xảy ra nhất trong các tháng mùa đông (tháng 12 đến tháng 5), nhưng nó lại xảy ra quanh năm ở các nước đang phát triển. Mỗi năm ở Hoa Kỳ, rotavirus xuất hiện đầu tiên ở miền Tây Nam rồi lan sang Đông Bắc. Hầu như mọi trẻ em từ 5 tuổi trở xuống tại một thời điểm nào đó sẽ bị nhiễm rotavirus ở cả các nước phát triển và các nước đang phát triển.

Trước khi vắc-xin rotavirus lần đầu tiên được đưa vào sử dụng năm 2006, thì hầu hết các trẻ em ở Hoa Kỳ đều bị nhiễm virut này trước sinh nhật thứ 5, ước tính có khoảng 2,1-3,2 triệu ca bị tiêu chảy mỗi năm, với 55 000 – 70 000 ca trong số này phải nhập viện hàng năm. Nhiễm virut rotavirus gây tiêu chảy nghiêm trọng và dẫn đến nhập viện cho hàng ngàn trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm ở Hoa Kỳ, theo Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ (Centers for Disease Control and Prevention – CDC). Nhiều trường hợp xảy ra vào mùa đông và đầu mùa xuân, và phổ biến ở các trung tâm chăm sóc trẻ ban ngày và các bệnh viện trẻ em. Tiêu chảy do virut rotavirus thường tiêu biến sau 3 đến 8 ngày. Không phải tất cả trẻ em bị nhiễm rotavirus đều có triệu chứng.

Tỷ lệ nhiễm rotavirus trên toàn thế giới ước tính gây ra hơn 125 triệu trường hợp bị tiêu chảy ở trẻ sơ sinh hàng năm. Rotavirus là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm dạ dày ruột làm mất nước ở trẻ em trên toàn thế giới. Hơn 2 triệu trẻ em dưới 5 tuổi phải nhập viện hàng năm do viêm dạ dày ruột do rotavirus, và trong số đó, khoảng 500 000-527 000 trẻ em tử vong vì căn bệnh này. Hầu như tất cả những trường hợp tử vong này đều xảy ra do bị giảm thể tích máu (hypovolemia: giảm natri huyết).

Rotavirus, giống như các loại virut gây viêm ruột khác, chủ yếu lây nhiễm các tế bào lông nhung ở ruột non, đặc biệt là những tế bào gần đầu lông nhung. Bởi vì các tế bào đặc biệt này đóng vai trò tiêu hóa carbohydrate và hấp thụ chất lỏng và chất điện giải trong ruột, cho nên nhiễm trùng rotavirus sẽ dẫn đến rối loại hấp thụ do suy giảm thủy phân carbohydrate và mất nhiều nước ở ruột. Các chất bài tiết cộng với tăng nhu động ruột có thể làm cho tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn. Tình trạng tăng nhu động ruột này xem ra là do virut làm thay đổi chức năng biểu mô lông nhung.

Những thay đổi bệnh lý ở niêm mạc ruột có thể không liên quan mật thiết đến các biểu hiện lâm sàng của tình trạng bệnh tật này. Ở các chủ thể bình thường, nhiễm trùng hiếm khi xảy ra ở một hệ cơ quan khác, tuy nhiên nhiễm trùng ngoài ruột đã xảy ra ở những chủ thể bị suy giảm miễn dịch.

Câu trả lời đúng: 4, tất cả các triệu chứng trên

Tiêu chảy cấp tính (acute diarrhea) thường kéo dài vài ngày đến 4 tuần và thường là do nhiễm vi khuẩn, virut, hoặc ký sinh trùng gây ra. Tiêu chảy mãn tính (chronic diarrhea) được định nghĩa là tiêu chảy kéo dài hơn một tháng. Đây thường là một triệu chứng của một tình trạng bệnh lý khác chẳng hạn như bệnh celiac (celiac disease). Theo Viện Tiểu Đường và Bệnh Tiêu Hóa và Bệnh Thận Quốc Gia Hoa Kỳ (NIDDK), bạn nên gọi cho bác sĩ nếu:

– Tình trạng tiêu chảy của bạn tiếp tục kéo dài trên 2 ngày
– Bạn tiêu chảy 6 lần trở lên trong 24 giờ
– Bạn bị đau dữ dội ở vùng bụng hoặc trực tràng
– Bạn bị sốt ít nhất 102°F (39°C)
– Bạn có máu trong phân hoặc có phân màu đen
– Bạn có dấu hiệu mất nước, choáng váng, chóng mặt

Những người bị tiêu chảy cũng có thể có một hoặc nhiều triệu chứng sau:

– nhu cầu đi vệ sinh khẩn cấp
– chuột rút
– mất kiểm soát đi tiêu
– buồn nôn

Tiêu chảy do nhiễm virut, chẳng hạn như virut dạ dày (stomach virus), hoặc nhiễm vi khuẩn cũng có thể gây buồn nôn. Ngoài ra, máu và chất nhầy trong phân có thể xuất hiện khi bị tiêu chảy do nhiễm vi khuẩn.

Câu trả lời đúng: 5, Đáp án 1 và 4

Bạn cũng nên gọi ngay cho bác sĩ nếu:

– Cháu bé không cảm thấy đỡ hơn trong vòng 24 giờ sau khi bị tiêu chảy
– Cháu bé bị đau dữ dội ở vùng bụng hoặc trực tràng
– Phân của cháu bé có máu hoặc mủ, hoặc phân có màu đen

Tiêu chảy có thể gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ vì nguy cơ bị mất nước. Đừng cho trẻ uống thuốc chống tiêu chảy nếu không kiểm tra với bác sĩ trước. Thuốc dành cho người lớn có thể nguy hiểm khi cho trẻ em sử dụng.

Câu trả lời đúng: 4, đáp án 1 và 2

Một cơn tiêu chảy kéo dài có thể khiến cơ thể mất nhiều chất lỏng hơn số lượng chất lỏng tiêu thụ. Kết quả là bị mất nước, tình trạng này xảy ra khi cơ thể bạn không có đủ chất lỏng để hoạt động bình thường. Mất nước nghiêm trọng có thể khiến thận của bạn ngừng hoạt động. Mất nước có thể đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em và người cao tuổi.

Nước rất quan trọng trong việc ngăn ngừa mất nước. Nhưng bởi vì bạn cũng cần các chất điện giải, cho nên bạn có thể uống nước dùng (broth) và súp. Trái cây mềm và rau quả cũng là những lựa chọn tốt. Đừng uống các loại thức uống có chứa caffeine như cà phê, trà và soda. Nước trái cây, đồ uống có đường và nước uống thể thao có thể làm cho tiêu chảy và tình trạng mất nước trở nên tồi tệ hơn. Đối với các trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị tiêu chảy nhẹ, bác sĩ thường khuyên dùng các loại đồ uống đặc biệt gọi là các dung dịch bù nước (rehydration solution) uống bằng miệng, chẳng hạn như Ceralyte, Infalyte, hoặc Pedialyte . Các dung dịch này chứa chất điện giải. Bạn có thể mua dung dịch bù nước tại các nhà thuốc và hầu hết ở các siêu thị.

Câu trả lời đúng: 5, Tất cả những thực phẩm trên

Theo Viện Tiểu Đường và Các Bệnh Tiêu Hóa và Bệnh Thận Quốc Gia Hoa Kỳ (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases – NIDDK), tốt nhất là ăn thực phẩm mềm, nhạt/lạt, cho đến khi tình trạng tiêu chảy của bạn biến mất, đồng thời tránh tiêu thụ sữa và các sản phẩm sữa, các thực phẩm có nhiều dầu mỡ, nhiều chất xơ hoặc rất ngọt. Trẻ em bị tiêu chảy thường có thể tiếp tục ăn chế độ ăn bình thường, bao gồm sữa, nếu tiêu chảy nhẹ.

Những thực phẩm nên tránh khi bị tiêu chảy bao gồm:

– sữa và các sản phẩm từ sữa (bao gồm các đồ uống protein từ sữa)
– thực phẩm chiên, béo, nhiều dầu mỡ
– thức ăn cay
– thực phẩm được chế biến sẵn, đặc biệt là những thực phẩm có phụ gia
– thịt lợn (heo) và thịt bê
– cá mòi
– rau sống
– rau đại hoàng (rhubarb)
– hành
– ngô (bắp)
– tất cả các loại trái cây họ cam quit
– các loại trái cây khác, như dứa (thơm), anh đào (cherry), dâu có hạt, quả sung, quả phúc bồn (currant), và nho
– rượu
– cà phê, soda và đồ uống có ga hoặc đồ uống khác chứa cafein
– chất làm ngọt nhân tạo, bao gồm sorbitol

Câu trả lời đúng: 5, Tất cả những cách trên

Các cách thức khác từ Viện Tiểu Đường và Các Bệnh Tiêu Hóa và Bệnh Thân Quốc Gia Hoa Kỳ (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases – NIDDK) bao gồm: Không ăn thịt hoặc cá sống hoặc các loại hiếm; không ăn thịt hoặc động vật có vỏ không đủ nóng khi phục vụ; không ăn thức ăn từ những người bán hàng rong. Đồ uống an toàn bao gồm nước đóng chai đã được niêm phong, đồ uống nóng như cà phê và trà, và nước ngọt có ga. Bạn không cần phải lo lắng về chứng tiêu chảy khi đi du lịch đến Canada, hầu hết các nước châu Âu, Nhật Bản, Úc hoặc Tân Tây Lan (New Zealand).

Dưới đây là những cách khác để giảm nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy khi đi du lịch:

– Đảm bảo bát đĩa và đồ dùng nhà bếp sạch sẽ và khô ráo trước khi sử dụng.
– Rửa tay thường xuyên và luôn luôn rửa tay trước khi ăn. Nếu không thể rửa tay, hãy sử dụng nước rửa tay khô khử trùng với ít nhất 60% cồn để làm sạch tay trước khi ăn.
– Tìm kiếm các mặt hàng thực phẩm đòi hỏi xử lý ít trong việc chuẩn bị.
– Đừng để trẻ em bỏ các vất dụng hoặc tay dơ vào miệng. Nếu có thể, đừng để trẻ sơ sinh bò trên sàn nhà bẩn.
– Buộc một sợi dây màu quanh vòi ở phòng tắm để nhắc nhở bạn không uống – hoặc đánh răng bằng – nước vòi.

Câu trả lời đúng: 4, Rotavirus là tác nhân phổ biến nhất gây bệnh tiêu chảy mắc phải trong môi trường chăm sóc sức khỏe ở các bệnh nhi

Hầu hết các trường hợp viêm dạ dày ruột truyền nhiễm cấp tính là do virut. Rotavirus là tác nhân phổ biến nhất gây ra tình trạng tiêu chảy mắc phải trong môi trường chăm sóc sức khỏe ở các bệnh nhi. Nhiễm trùng trong cộng đồng và trong môi trường chăm sóc sức khỏe có sự phân bố tương tự theo thời gian, do cùng các nhóm con virut (viral subtype) gây ra, và ảnh hưởng đến các trẻ em có cùng nhóm tuổi. Trong một nghiên cứu, tất cả các trường hợp nhiễm trùng mắc phải trong môi trường chăm sóc sức khỏe với các nhóm con virut đã được xác định xảy ra trong khi nhóm con tương tự vẫn còn hoạt động trong cộng đồng, cho thấy rằng các trường hợp nhiễm trùng mắc phải trong môi trường chăm sóc sức khỏe phát sinh từ việc thường xuyên đưa virut rotavirus mắc phải trong cộng đồng vào môi trường bệnh viện.

Rotavirus nhóm A gây ra 25% đến 65% các trường hợp viêm dạ dày ruột nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh trên toàn thế giới. Nhiễm trùng cấp tính với nhóm C xảy ra khá thường xuyên ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới. Sau virut rotavirus, thì ký sinh trùng Cryptosporidium, vi khuẩn Shigella, và vi khuẩn Escherichia coli cũng là những sinh vật gây bệnh quan trọng.

Ở người thành niên, virut Norovirus là tác nhân phổ biến nhất gây viêm dạ dày ruột do virut và là nguyên nhân phổ biến thứ hai dẫn đến nhập viện vì bị viêm dạ dày ruột cấp tính. Các mầm bệnh virut phổ biến khác bao gồm rotavirus, adenovirus ruột và astrovirus. Hầu hết các trường hợp bệnh dịch viêm dạ dày do virut ở người lớn và trẻ em là do các loại calicivirus gây ra. Một số ví dụ bao gồm Norovirus, đây là tác nhân phổ biến nhất gây bệnh dịch viêm dạ dày ruột, và sapovirus, đôi khi được gọi là genogroup III, mặc dù chúng không giống như Norwalk (ví dụ: Sapporo, Parkville, Manchester, Houston, London).

Viêm dạ dày ruột cấp tính do virut xảy ra suốt đời. Các trường hợp nghiêm trọng được nhìn thấy ở những người rất trẻ và người cao tuổi. Nguyên nhân cũng thay đổi theo độ tuổi. Ở trẻ sơ sinh, hầu hết các trường hợp là do virut rotavirus, còn ở người lớn, nguyên nhân phổ biến nhất là do virut norovirus.

Câu trả lời đúng: 2, Bên cạnh hiện tượng tiêu chảy, các triệu chứng nhiễm norovirus phổ biến bao gồm sốt nhẹ, đau đầu, và đau cơ/khó chịu

Các triệu chứng nhiễm norovirus bao gồm:

– Buồn nôn và ói mửa (nhiều, không có máu, không có mật)
– Tiêu chảy nước (không có máu)
– Vọp bẻ bụng
– Nhức đầu
– Sốt cấp thấp là triệu chứng thường thấy (nhưng thân nhiệt cũng có thể cao hơn)
– Đau cơ và khó ở

Các triệu chứng nhiễm norovirus thường phát triển từ 24 đến 48 giờ sau khi tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm, hoặc sau khi tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Mỗi đợt phát xảy ra ngắn hạn, chỉ kéo dài từ 24 đến 72 giờ. Sự khởi phát có thể đột ngột hoặc từng bước. Khám vùng bụng cho thấy không có các dấu hiệu phúc mạc (peritoneal signs) và đau khu trú. Các dấu hiệu sinh tồn (vital signs) bao gồm sốt cấp thấp, nhịp tim nhanh, và có thể hạ huyết áp với hiện tượng suy giảm thể tích dịch ngoại bào (volume depletion). Nôn mửa xảy ra nổi bật hơn so với viêm dạ dày ruột do các loại virut khác gây ra, và tiêu chảy thường xảy ra ở mức độ vừa (4 đến 8 cục phân trong vòng 24 giờ). Các biểu hiện nghiêm trọng thường xảy ra ở trẻ dưới 12 tháng tuổi, người cao tuổi, và những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch. Tình trạng nhiễm trùng không triệu chứng cũng có thể xảy ra.

Câu trả lời đúng: 1, Thiếu hụt men lactase (giúp tiêu hóa đường lactose trong sữa và các sản phẩm từ sữa) sau nhiễm trùng là một phát hiện phổ biến ở những bệnh nhân bị nhiễm Giardia

Nhiễm Giardia (Giardiasis), do ký sinh trùng nguyên sinh Giardia duodenalis (còn được gọi là Giardia lamblia hoặc Giardia intestinalis), xảy ra trên toàn thế giới. Việc lây truyền nang giardia (infectious giardia cyst) truyền nhiễm sang người xảy ra theo ba con đường: nước, thực phẩm, và tiếp xúc qua đường phân-miệng. Các nhóm nguy cơ cao bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, khách du lịch, những người bị suy giảm miễn dịch và các cá nhân bị xơ nang (cystic fibrosis). Các triệu chứng bị nhiễm trùng mãn tính bao gồm tiêu chảy mãn tính, khó chịu, buồn nôn và chán ăn. Sụt cân, lên tới 10 – 15 lbs (4,5 – 6,8 kg) ở người trưởng thành, xảy ra trong khoảng 66% các bệnh nhân có triệu chứng. Tiêu chảy mãn tính lẻ tẻ có thể tiếp tục trong nhiều tháng. Thiếu hụt men lactase sau nhiễm trùng cũng là một phát hiện phổ biến, xảy ra trong khoảng 2% đến 40% các trường hợp. Biểu hiện lâm sàng của tình trạng này là các triệu chứng đường ruột trở nên trầm trọng hơn sau khi uống các sản phẩm có chứa đường lactose. Khả năng hồi phục có thể mất vài tuần, ngay cả sau khi đã tiêu trừ ký sinh trùng.

Các dấu hiệu lâm sàng và triệu chứng của bệnh nhiễm giardia bao gồm:

– Tiêu chảy
– Khó chịu, nhược cơ
– Trướng bụng
– Đầy hơi
– Vọp bẻ bụng
– Buồn nôn
– Phân nặng mùi, dính
– Chán ăn
– Sụt cân
– Nôn mửa
– Sốt nhẹ (không thường xuyên)
– Các triệu chứng thần kinh khác nhau (ví dụ, khó chịu, rối loạn giấc ngủ, suy nhược tinh thần, suy nhược thần kinh)
– Nổi mề đay

Các biểu hiện ngoài ruột hiếm khi xảy ra và bao gồm các triệu chứng dị ứng như nổi mề đay, hồng ban đa dạng, co thắt phế quản, viêm khớp phản ứng (reactive arthritis), và bệnh đường mật (biliary tract disease). Nguyên nhân gây ra các triệu chứng ngoài ruột như vậy có khả năng là kết quả của việc kích hoạt hệ thống miễn dịch của chủ thể và phản ứng chéo/bắt chước phân tử.

Một số ít người bị tiêu chảy nước đột ngột, có tính bùng nổ, xuất hiện các cơn vọp bẻ bụng, đánh rắm hôi (foul flatus), nôn mửa, sốt, và khó chịu trong người, những triệu chứng này kéo dài từ 3 đến 4 ngày trước khi chuyển sang hội chứng bán cấp phổ biến hơn. Đa số các bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng âm ỉ hơn có tính tái phát hoặc kháng điều trị.

Phân trở nên nặng mùi, nhão và dính. Tiêu chảy nước có thể xen kẽ với phân mềm hoặc thậm chí táo bón. Các triệu chứng đường ruột và dạ dày trên, thường trở nên trầm trọng hơn sau khi ăn, đi kèm các thay đổi về kết cấu phân hoặc có thể xuất hiện trong trường hợp không có phân mềm. Các triệu chứng này bao gồm vọp bẻ vùng bụng trên và giữa, buồn nôn, no sớm (early satiety), đầy hơi, cảm giác nóng dưới xương ức và trào ngược axit (acid reflux, acid indigestion).

Khám tổng quát không giúp ích cho việc chẩn đoán nhiễm giardia. Sụt cân có thể dễ nhận ra, nhưng không có phát hiện thể lý đặc biệt nào được biết là do nhiễm giardia.

Khi khám bụng, các bệnh nhân có thể bị đau không có nguyên nhân cụ thể khi chạm vào mà không có dấu hiệu bị kích thích phúc mạc. Kiểm tra trực tràng sẽ tiết lộ phân âm tính với nhóm heme. Trong các trường hợp nghiêm trọng, dấu hiệu mất nước hoặc mất sức có thể xuất hiện.

Các biến chứng của bệnh nhiễm giardia có thể bao gồm:

– Phát sinh bệnh mãn tính đi kèm sụt cân
– Hội chứng kém hấp thu ở người lớn
– Không phát triển ở trẻ em.
– Thiếu hụt men disaccharidase
– Thiếu hụt kẽm ở học sinh
– Chậm phát triển
– Các triệu chứng tiêu hóa kéo dài dai dẳng

Câu trả lời đúng: 2, Xét nghiệm hydro hơi thở (breath hydrogen test) là xét nghiệm chẩn đoán lựa chọn cho tình trạng không dung nạp đường sữa lactose

Xét nghiệm hydro hơi thở (breath hydrogen test) là xét nghiệm chẩn đoán được chọn lựa cho tình trạng không dung nạp đường sữa lactose. Xét nghiệm này kiểm tra mức độ kém hấp thu đường sữa lactose và dễ dàng thực hiện, không xâm lấn, và có độ nhạy và mức chuyên biệt cao hơn so với xét nghiệm hấp thu (absorption test). Các cá nhân được cho sử dụng đường sữa lactose sau một đêm không ăn uống, sau đó các mẫu khí thở ra (expired air) được thu thập trước 30 phút và trong khoảng thời gian 30 phút suốt 3 giờ để đánh giá nồng độ khí hydro. Nồng độ hydro trong hơi thở tăng hơn 20 phần triệu so với mức chuẩn sau khi tiêu thụ đường sữa lactose cho thấy bị thiếu hụt men lactase (lactase deficiency).

Xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose (lactose tolerance test) hiếm khi được thực hiện trong thực hành lâm sàng. Một loạt giá trị nồng độ đường huyết được đo sau khi nạp một lượng đường sữa lactose. Kết quả chẩn đoán được chứng thực nếu nồng độ glucose huyết thanh không tăng đến 20 g/dL so với mức chuẩn. Xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose có độ nhạy 75% và mức chuyên biệt 96%. Kết quả âm tính giả (false-negative result) xảy ra khi có bệnh tiểu đường và vi khuẩn đường ruột sinh trưởng quá mức. Việc bài tiết tiêu hóa một cách bất thường cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose.

Sinh thiết ruột non (small bowell biopsy) là một tiến trình xâm lấn và hiếm khi được thực hiện. Các mẫu sinh thiết từ ruột non được kiểm tra để xem xét hoạt động của men lactase. Các kết quả sinh thiết có thể bình thường nếu tình trạng thiếu hụt mang tính khu trú hoặc không liên tục. Xét nghiệm này không có sẵn và thường không cần thiết.

Các Xét Nghiệm

Xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose

Xét nghiệm này hiếm khi được thực hiện trong thực hành lâm sàng.

Đo một loạt nồng độ glucose trong máu sau khi tiêu thụ đường sữa lactose. Nồng độ glucose huyết thanh lúc đói được thu thập, sau đó dùng 50 g đường sữa lactose. Đo mức glucose huyết thanh ở 0 phút, 60 phút, và 120 phút.

Xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose có độ nhạy 75% và mức chuyên biệt 96%.

Kết quả âm tính giả xảy ra khi có bệnh tiểu đường và vi khuẩn ở ruột non sinh trưởng quá mức. Việc bài tiết đường tiêu hóa một cách bất thường cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose.

Kết quả âm tính giả xảy ra khi có bệnh tiểu đường và vi khuẩn ở ruột non sinh trưởng quá mức. Việc bài tiết đường tiêu hóa một cách bất thường cũng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm dung nạp đường sữa lactose.

Chẩn đoán được chứng thực nếu nồng độ glucose huyết thanh không tăng 20 g/dL so với mức chuẩn.

Xét nghiệm dung nạp sữa

Cho đối tượng được kiểm tra sử dụng 500 ml sữa rồi đo mức đường huyết.

Mức gia tăng dưới 9 mg/dL cho thấy tình trạng kém hấp thu đường sữa lactose.

Các Kiểm Tra Khác

Kiểm tra hình ảnh

Các kiểm tra bằng hình ảnh không hữu ích trong việc chẩn đoán tình trạng không dung nạp đường sữa lactose nguyên phát, nhưng chúng có thể giúp loại trừ các nguyên nhân thứ phát.

Xét nghiệm hydro hơi thở

Đây là xét nghiệm chẩn đoán được lựa chọn.

Các đối tượng được cho sử dụng đường sữa lactose sau một đêm không ăn uống, sau đó các mẫu khí thở ra (expired air) được thu thập trước và trong khoảng thời gian 30 phút suốt 3 giờ để đánh giá nồng độ khí hydro.

Nồng độ hydro trong hơi thở tăng hơn 20 phần triệu so với mức chuẩn sau khi tiêu thụ đường sữa lactose cho thấy bị thiếu hụt men lactase.

Loại trừ một số thực phẩm trong chế độ ăn uống

Giải quyết các triệu chứng bằng cách loại bỏ các thực phẩm có chứa đường sữa lactose và sự tái phát các triệu chứng sau khi tái tiêu thụ các sản phẩm này là những phát hiện gợi ý tình trạng không dung nạp đường sữa lactose.

Các Tiến Trình

Sinh thiết ruột non

Đây là phương pháp tiêu chuẩn; tuy nhiên, nó có tính xâm lấn và hiếm khi được thực hiện. Một lợi thế lớn là nó cung cấp thông tin rõ ràng.

Các mẫu sinh thiết từ ruột non được kiểm tra để xem xét hoạt động của men lactase. Các kết quả sinh thiết có thể bình thường nếu tình trạng thiếu hụt là khu trú hoặc không liên tục.

Phương pháp này không có sẵn và thường không cần thiết.

Chăm Sóc Y Tế

Điều chỉnh chế độ ăn uống là hình thức trị liệu chính cho những bệnh nhân không dung nạp đường sữa lactose. Khuyên bệnh nhân nên giảm hoặc hạn chế các sản phẩm có chứa đường sữa lactose. Sữa tiền thủy phân (LACTAID) có bán ở các siêu thị và rất hiệu quả. Sữa chua (yogurt) và các sản phẩm lên men, chẳng hạn như pho mát (cheese), được dung nạp tốt hơn so với sữa thông thường. Sữa đậu nành hoặc các sản phẩm thực phẩm từ đậu nành được dung nạp tốt.

Các chế phẩm men lactase có bán trên thị trường (ví dụ: LACTAID, Lactrase) có thể hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng; tuy nhiên, chúng có thể không hiệu quả ở một số bệnh nhân, một phần do không đủ liều.

Các sản phẩm thay thế sữa từ thực vật đang trở nên thịnh hành; tuy nhiên, mặc dù các sản phẩm này cho thấy một số tiềm năng, nhưng những vấn đề về công nghệ, độ ngon miệng và/hoặc cân bằng dinh dưỡng vẫn là một mối quan tâm.

Vi khuẩn tốt probiotic (chủng Dact-1 của Lactobacillus) đã được chứng minh có khả năng cải thiện các triệu chứng.

Các thực phẩm bổ sung canxi và vitamin D cũng nên được đề xuất.

Trong trường hợp thiếu hụt men lactase thứ phát, việc điều trị được chỉ định nhắm vào nguyên nhân tiềm ẩn.

Tham Vấn

Cân nhắc việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và chuyên gia dinh dưỡng trong việc chăm sóc và điều trị các bệnh nhân nghi ngờ bị tình trạng không dung nạp đường sữa lactose.

Chế Độ Ăn Uống

Lưu ý những cân nhắc về chế độ ăn uống sau đây ở những bệnh nhân không dung nạp đường sữa lactose:

– Bệnh nhân nên đọc nhãn trên các sản phẩm thương mại.
– Bệnh nhân nên tránh hoặc giảm tiêu thụ thức ăn có chứa đường sữa lactose.
– Hầu hết các bệnh nhân không dung nạp đường sữa lactose có thể tiêu thụ tới 240 ml sữa mà không làm cho các triệu chứng của họ trở nên trầm trọng.
– Sữa nguyên chất và sữa sô cô la có thể được dung nạp tốt hơn so với sữa ít béo (skim milk).
– Một số loại thuốc và thực phẩm ẩn chứa đường sữa lactose, chẳng hạn như bánh mì, bơ thực vật (margarine), nước trộn xà lách (salad dressing), và kẹo.

Câu trả lời đúng: 3, Điều trị bằng thuốc kháng sinh (trụ sinh) được chỉ định ở một số bệnh nhân bị bệnh nhiễm khuẩn shigella nghiêm trọng

Chăm Sóc Y Tế

Chăm sóc hỗ trợ (supportive care) tổng quát cho các bệnh nhân bị bệnh nhiễm khuẩn shigella (shigellosis) bao gồm:

– Nhiễm khuẩn Shigella thường tự khỏi. Thời gian trung bình xuất hiện các triệu chứng ruột dạ dày của bệnh nhiễm khuẩn shigella không được điều trị là 7 ngày
– Điều trị bằng thuốc kháng sinh (trụ sinh) được chỉ định ở một số bệnh nhân bị nhiễm bệnh nghiêm trọng. Lưu ý rằng các loài Shigella kháng thuốc kháng sinh đã xuất hiện, do đó, việc kiểm tra khả năng dễ nhiễm bệnh và theo dõi những sự bùng phát của bệnh nhiễm khuẩn shigella tại địa phương là điều rất quan trọng
– Nên tránh dùng thuốc chống tiêu chảy liên quan đến ma túy
– Tình trạng sốt cao ở trẻ em phải được điều trị
– Nên tránh sử dụng các thuốc chống nhu động ruột (antimotility agent), vì chúng có khả năng làm cho các triệu chứng trở xấu và có thể dẫn đến giãn đại tràng độc hại (toxic dilation of the colon)
– Để bổ sung chất lỏng và chất điện giải, các dung dịch bù nước uống bằng miệng được ưa chuộng hơn
– Các chất lỏng trong suốt (clear fluid) theo sau bởi chế độ ăn với các thực phẩm dễ tiêu hóa, không có đường sữa lactose, được đề xuất cho đến khi các triệu chứng của bệnh nhiễm khuẩn shigella được giải quyết
– Nên thay đổi phương pháp điều trị vào ngày điều trị thứ ba nếu các triệu chứng không được cải thiện.

Tham Vấn

Tham khảo ý kiến bác sĩ tiêu hóa hoặc một chuyên gia bệnh truyền nhiễm nếu tình trạng nhiễm khuẩn Shigella kéo dài hoặc nếu bệnh nhân trở nặng và không đáp ứng với thuốc kháng sinh (thuốc trụ sinh).

Giáo dục bệnh nhân

Giáo dục bệnh nhân về cách vệ sinh đúng. Rửa tay cẩn thận, trước khi chuẩn bị thức ăn và sau khi đi vệ sinh, sẽ ngăn ngừa được sự phát tán của bệnh nhiễm khuẩn shigella. Vì vậy, các biện pháp phòng ngừa cần bao gồm để sẵn nước uống được, cung cấp các phương pháp vệ sinh, và cải thiện vệ sinh cá nhân và vệ sinh thực phẩm.

Ngăn Ngừa

Hiện vẫn chưa có vắc-xin cho bệnh nhiễm khuẩn shigella. Cho đến khi có vắc-xin, các biện pháp sau đây có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh nhiễm khuẩn shigella:

– Sử dụng nước uống an toàn
– Khử trùng các nguồn nước không đáng tin cậy
– Rửa tay nghiêm ngặt
– Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh và chuẩn bị và nấu thức ăn đúng cách. Những người xử lý thực phẩm phải được điều trị bằng kháng sinh (trụ sinh) và không nên tham gia vào việc chuẩn bị thức ăn nếu mẫu nuôi cấy phân có kết quả dương tính với vi khuẩn Shigella. Đòi hỏi ít nhất 48 giờ điều trị bằng thuốc kháng sinh (trụ sinh).

Sử Dụng Thuốc

Nhiễm shigella tạo ra chứng tiêu chảy tự khỏi kéo dài 5 – 7 ngày và có thể không cần dùng kháng sinh ở những người khỏe mạnh. Tuy nhiên, vì lý do sức khỏe cộng đồng, hầu hết các chuyên gia khuyên nên điều trị cho bất kỳ người nào có kết quả nuôi cấy phân dương tính với loài Shigella. Hơn nữa, thuốc kháng sinh đã được chứng minh có khả năng làm giảm thời gian sốt và tiêu chảy vào khoảng 2 ngày. Thời gian trục xuất vi khuẩn khỏi cơ thể (bacterial shedding) ngắn hơn bằng trị liệu kháng sinh có thể làm giảm nguy cơ lây lan từ người sang người. Điều trị bằng thuốc kháng sinh chắc chắn được đề xuất cho bệnh nhân ốm yếu hoặc cao tuổi, trẻ em suy dinh dưỡng, bệnh nhân nhiễm virut HIV, người làm trong ngành thực phẩm, nhân viên y tế và trẻ em tại các nhà trẻ. Tuy nhiên, các chủng Shigella kháng thuốc kháng sinh đã xuất hiện, đặt ra những thách thức cho việc điều trị.

Ampicillin đã được sử dụng rộng rãi trong quá khứ nhưng không còn là phương pháp điều trị theo kinh nghiệm hiệu quả ở Hoa Kỳ bởi vì tình trạng kháng thuốc kháng sinh. Thật vậy, tình trạng kháng thuốc kháng sinh đối với loài Shigella đang lan rộng và gia tăng trên toàn thế giới. Vì vậy, kiểm tra kháng thuốc kháng sinh (antibiotic susceptibility test) là điều cần thiết để quản lý bệnh nhân nghi ngờ bị nhiễm Shigella.

Hiện tại, ciprofloxacin, azithromycin và ceftriaxone là phương pháp điều trị chính cho bệnh nhiễm khuẩn shigella. Tuy nhiên, ở một số vùng, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy giảm độ nhạy cảm hoặc kháng hoàn toàn với các loại thuốc này.

Trong một nghiên cứu bao gồm 90 bệnh nhân mắc bệnh nhiễm khuẩn shigella (shigellosis) từ năm 2008 đến 2013 bị tiêu chảy khi đi du lịch hoặc tiêu chảy do nhiễm khuẩn shigella, Toro và các cộng sự đã phát hiện ra tính năng đề kháng cao nhất với trimethoprim/sulfamethoxazole (81,8%), sau đó là ampicillin (37,8%) và ciproflo (37,8%). 23,3%).

Với tính năng đề kháng rộng rãi với ciprofloxacin cũng như trimethoprim-sulfamethoxazole và azithromycin, một loại kháng sinh cephalosporin thế hệ thứ ba là trị liệu thực nghiệm (empiric therapy) thích hợp trong trường hợp bệnh cấp tính. Phương pháp điều trị được lựa chọn cho bệnh nhân nhiễm HIV là quinolone trong 5 ngày.

Thuốc Kháng Sinh (Trụ Sinh)

Điều trị kháng khuẩn theo kinh nghiệm phải mang tính toàn diện và phải bao gồm tất cả các sinh vật gây bệnh có tiềm năng trong bối cảnh lâm sàng.

Ceftriaxone (Rocephin)

Cephalosporin thế hệ thứ ba với hoạt tính phổ rộng, gram âm; hiệu quả thấp hơn khi chống lại các sinh vật gram dương; hiệu quả cao hơn khi chống lại các sinh vật kháng thuốc. Hoạt tính diệt khuẩn nhờ ức chế quá trình tổng hợp thành tế bào bằng cách liên kết với một hoặc nhiều protein gắn penicillin (penicillin binding protein). Áp dụng tính năng kháng khuẩn bằng cách can thiệp vào quá trình tổng hợp peptidoglycan, thành phần cấu trúc chính của thành tế bào vi khuẩn. Vi khuẩn cuối cùng bị tiêu hủy do hoạt tính của các men tự tiêu hủy thành tế bào trong lúc quá trình hình thành tế bào bị ngưng lại.

Khá ổn định với sự hiện diện của men beta-lactamase, cả hai men penicillinase và cephalosporinase, của các vi khuẩn gram âm và gram dương. Khoảng 33-67% liều dùng được bài tiết qua nước tiểu và phần còn lại được tiết vào mật và cuối cùng vào phân dưới dạng các hợp chất không hoạt tính vi sinh. Liên kết có thể tách rời với protein huyết tương của con người, và liên kết đã được báo cáo giảm xuống từ 95% ở các nồng độ trong huyết tương

Ciprofloxacin (Cipro)

Fluoroquinolone ức chế quá trình tổng hợp DNA của vi khuẩn và do đó, ức chế sự phát triển của vi khuẩn.

Trimethoprim-sulfamethoxazole (Bactrim, Septra, Bactrim DS, Cotrim)

Ức chế sự phát triển của vi khuẩn bằng cách ức chế quá trình tổng hợp axit dihydrofolic. Thuốc thích hợp được lựa chọn (drug of choice – DOC) tại Hoa Kỳ do có ít chủng kháng thuốc.

Liều lượng có thể được sử dụng dựa vào thành phần TMP.

Azithromycin (Zithromax)

Hoạt động bằng cách liên kết với tiểu đơn vị ribo thể 50S (50S ribosomal subunit) của các vi sinh vật nhạy cảm và ngăn chặn sự phân ly của peptidyl tRNA từ ribo thể, làm ngưng quá trình tổng hợp protein phụ thuộc RNA. Quá trình tổng hợp axit nucleic không bị ảnh hưởng.

Nồng độ trong các thực bào (phagocyte) và nguyên bào sợi (fibroblast) như được chứng minh trong các kỹ thuật ủ trong ống nghiệm (in vitro). Các nghiên cứu trong cơ thể (in vivo) cho thấy rằng nồng độ trong thực bào có thể góp phần điều phối thuốc trong các mô bị viêm.

Điều trị nhiễm vi khuẩn nhẹ đến trung bình.

Nồng độ huyết tương rất thấp, nhưng nồng độ mô cao hơn nhiều, mang lại giá trị trong việc điều trị các sinh vật nội bào. Có chu kỳ bán rã (half-life) mô dài.

Câu trả lời đúng: 2, Kiết lỵ

Bệnh kiết lỵ (dysentery) là một bệnh nhiễm trùng đường ruột mà bạn có thể mắc phải nếu bạn ăn thực phẩm được chế biến bởi người bị bệnh này.

Căn bệnh này có thể gây tiêu chảy ra máu. Có hai loại. Bệnh lỵ amip (amoebic dysentery) xuất phát từ một loại ký sinh trùng có tên Entamoeba histolytica. Bạn có nhiều khả năng bị nhiễm loại này nếu bạn đi đến một nơi có khí hậu nhiệt đới và có điều kiện vệ sinh kém.

Loại thứ hai, được gọi là bệnh lỵ trực khuẩn (bacillary dysentery), bắt nguồn từ vi khuẩn được gọi là Shigella. Chứng tiêu chảy do Shigella còn được gọi là shigellosis. Đó là loại kiết lỵ phổ biến nhất. Mỗi năm, có khoảng 500,000 người ở Hoa Kỳ được chẩn đoán mắc bệnh này.

Các Yếu Tố Nguy Cơ

Bạn có thể bị bệnh nhiễm trùng này nếu người chuẩn bị thức ăn của bạn bị bệnh và không rửa tay đúng cách. Hoặc bạn có thể bị kiết lỵ nếu bạn chạm vào thứ gì đó có ký sinh trùng hoặc vi khuẩn bám trên đó, chẳng hạn như tay cầm ở nhà vệ sinh hoặc núm vặn vòi nước ở bồn rửa ta. Bơi trong nước bị ô nhiễm, chẳng hạn như ao hồ hoặc hồ bơi, là một cách khác mà bạn có thể mắc bệnh kiết lỵ.

Đôi lúc bạn có thể mang ký sinh trùng gây ra bệnh kiết lỵ trong nhiều tuần hoặc nhiều năm mà không biết. Bạn vẫn có thể truyền bệnh này cho người khác, ngay cả khi bạn không có các triệu chứng.

Các Triệu Chứng

Các triệu chứng thường xuất hiện từ 1 đến 3 ngày sau khi bạn bị nhiễm bệnh. Ở một số người, các triệu chứng mất nhiều thời gian hơn để xuất hiện. Những người khác không bao giờ xuất hiện các triệu chứng.

Mỗi loại bệnh kiết lỵ có các triệu chứng hơi khác nhau.

Bệnh lỵ trực khuẩn gây ra các triệu chứng như:

– Tiêu chảy với các cơn vọp bẻ bụng
– Sốt
– Buồn nôn và ói mửa
– Tiêu chảy ra máu hoặc dịch nhầy

Bệnh lỵ amip thường không gây ra các triệu chứng. Nếu bạn cảm thấy bị bệnh, bạn sẽ nhận thấy có vấn đề từ 2 đến 4 tuần sau khi bạn bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như:

– Buồn nôn
– Tiêu chảy
– Vọp bẻ bụng
– Xuống cân
– Sốt

Hiếm khi bệnh lỵ amip dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như áp xe gan (liver abscess), đó là tụ mủ trong gan. Các triệu chứng bao gồm:

– Buồn nôn và ói mửa
– Sốt
– Đau ở vùng bụng trên bên phải
– Xuống cân
– Sưng gan

Chẩn Đoán

Các triệu chứng kiết lỵ trông rất giống nhiều bệnh đường ruột khác, bao gồm cả virut dạ dày thông thường. Một kỹ thuật viên phòng thí nghiệm có thể kiểm tra một mẫu phân tiêu chảy của bạn bằng kính hiển vi để xác nhận rằng bạn bị tình trạng nhiễm trùng này.

Điều Trị

Hầu hết những người bị bệnh lỵ trực khuẩn không cần đến điều trị. Tình trạng nhiễm khuẩn này thường tự khỏi trong vòng một tuần.

Trong khi bạn chờ cho tình trạng nhiễm khuẩn này biến mất, bạn có thể làm một vài điều để giúp bạn cảm thấy khỏe hơn. Uống nhiều nước hoặc đồ uống “bù nước”, như đồ uống thể thao (sports drink), để bù lại chất lỏng bạn bị mất do tiêu chảy.

Thuốc có bismuth subsalicylate (Pepto-Bismol) có thể làm giảm các triệu chứng như vọp bẻ bụng và tiêu chảy. Bạn cũng có thể dùng thuốc giảm đau không cần toa bác sĩ như acetaminophen để kiểm soát cơn đau quặn.

Đừng dùng thuốc tiêu chảy không cần toa bác sĩ như loperamid (Imodium) trừ khi bác sĩ đề nghị. Những loại thuốc này có thể làm cho bệnh kiết lỵ nặng hơn.

Nhiễm khuẩn Shigella nghiêm trọng không tự khỏi sau vài ngày có thể cần điều trị bằng kháng sinh. Trong trường hợp đó, hãy đến gặp bác sĩ của bạn.

Nếu bạn bị bệnh lỵ amip có triệu chứng, bạn có thể dùng thuốc để tiêu diệt ký sinh trùng trong máu, ruột và gan. Bạn sẽ dùng các loại thuốc này trong khoảng 10 ngày. Các bác sĩ điều trị bệnh lỵ amip không gây ra triệu chứng bằng các loại thuốc như iodoquinol hoặc diloxanide furoate.

Bệnh kiết lỵ rất dễ lây lan. Hãy ở nhà không đi làm hoặc đi học cho đến khi bạn không còn bị tiêu chảy trong vòng ít nhất 48 giờ để tránh lây bệnh cho người khác. Rửa tay thường xuyên và không chuẩn bị thức ăn cho bất kỳ ai khác trong vòng ít nhất 2 ngày sau khi các triệu chứng của bạn biến mất. Ngoài ra, cũng nên tránh quan hệ tình dục cho đến khi bạn cảm thấy khỏe hơn.

Một khi tình trạng nhiễm khuẩn không còn, hãy dọn dẹp nhà cửa thật sạch để khử trùng. Giặt khăn trải giường, khăn tắm và quần áo của bạn bằng nước nóng. Khử trùng ghế vệ sinh, tay cầm xả nước, tay cầm bồn rửa, tay nắm cửa, và những nơi khác bạn thường chạm vào.

Khi Nào Bạn Cần Đến Khám Bác Sĩ

Thông thường, bạn không cần dùng thuốc theo toa để điều trị bệnh kiết lỵ. Bệnh nhiễm khuẩn này sẽ tự khỏi trong vòng một tuần.

Gọi cho bác sĩ nếu tiêu chảy, vọp bẻ, và các triệu chứng khác trở nên nghiêm trọng, hoặc nếu các triệu chứng này không đỡ hơn trong vòng một tuần. Hãy cho bác sĩ biết nếu gần đây bạn đi du lịch đến một quốc gia nơi bệnh kiết lỵ trở nên phổ biến.

Ngăn Ngừa

Nếu bạn đi du lịch đến một quốc gia có khí hậu nhiệt đới hoặc kém phát triển, nơi bệnh kiết lỵ lây lan, hãy làm theo những lời khuyên sau:

– Chỉ nên uống và đánh/chải răng bằng nước đóng chai hoặc đóng lon, không nên uống nước máy.
– Đặt đồ uống không có đá.
– Chỉ ăn trái cây tươi và rau sống có vỏ.
– Nấu bất kỳ sản phẩm nào mà bạn không thể gọt vỏ.
– Đừng ăn thức ăn từ những người bán hàng rong.

Khi có người thân cận của bạn bị bệnh kiết lỵ:

– Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước ấm hoặc sử dụng nước rửa tay khô (hand sanitizer).
– Không dùng chung khăn, ly uống nước, hoặc các vật dụng cá nhân khác với người bị kiết lỵ.
– Rửa tay trước khi nấu hoặc trước khi ăn.

Câu trả lời đúng: 2, Sai

Tiêu chảy thường do nhiễm virut gây ra. Thuốc kháng sinh (trụ sinh) không có hiệu quả chống lại virut; do đó chúng không có ích trong việc điều trị tiêu chảy ngoại trừ những trường hợp do vi khuẩn gây ra.

Hầu hết các trường hợp bị tiêu chảy sẽ tự khỏi trong vòng vài ngày mà không cần điều trị. Nếu bạn đã thử thay đổi lối sống và tự điều trị tiêu chảy tại nhà mà không thành công, thì bác sĩ có thể đề nghị sử dụng thuốc hoặc các phương pháp điều trị khác.

Thông thường, bạn có thể điều trị chứng tiêu chảy cấp tính của mình bằng các loại thuốc không cần toa bác sĩ như loperamide (Imodium) và bismuth subsalicylate (Pepto-Bismol, Kaopectate). Các bác sĩ thường đề nghị không nên sử dụng các loại thuốc không cần toa bác sĩ cho những người có máu trong phân hoặc bị sốt, đây là các dấu hiệu bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm ký sinh trùng. Nếu tình trạng tiêu chảy của bạn kéo dài hơn 2 ngày, thì bạn cần đi khám bác sĩ ngay.

Khi bạn bị tiêu chảy cấp tính, bạn có thể bị mất cảm giác ngon miệng trong một thời gian ngắn. Khi khẩu vị của bạn trở lại, bạn có thể quay về với chế độ ăn bình thường.

Các loại thuốc không cần toa bác sĩ (over-the-counter medicine) để điều trị chứng tiêu chảy cấp tính ở người lớn có thể gây nguy hiểm cho trẻ sơ sinh, trẻ mới biết đi, và trẻ nhỏ. Bạn nên nói chuyện với bác sĩ trước khi cho con bạn uống thuốc không cần toa bác sĩ. Nếu con bạn bị tiêu chảy kéo dài hơn 24 giờ, hãy đi khám bác sĩ ngay.

Bạn có thể cho con trẻ ăn chế độ phù hợp với lứa tuổi thông thường của chúng. Bạn có thể cho trẻ sơ sinh bú sữa mẹ hoặc sữa công thức như bình thường.

Cách thức các bác sĩ điều trị tiêu chảy dai dẳng và mãn tính tùy thuộc vào nguyên nhân. Các bác sĩ có thể kê toa thuốc kháng sinh và các loại thuốc nhắm vào các ký sinh trùng để điều trị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm ký sinh trùng. Các bác sĩ cũng có thể kê toa thuốc để điều trị một số bệnh lý gây ra tiêu chảy mãn tính, chẳng hạn như bệnh Crohn, hội chứng kích thích ruột (irritable bowel syndrome), hoặc viêm loét đại tràng (ulcerative colitis). Phương pháp bác sĩ điều trị tiêu chảy mãn tính ở trẻ em cũng phụ thuộc vào nguyên nhân.

Các bác sĩ có thể đề nghị sử dụng men vi sinh (probiotics). Men vi sinh là các vi sinh vật sống, thường là vi khuẩn, tương tự như các vi sinh vật bạn thường có trong đường tiêu hóa. Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu việc sử dụng men vi sinh để điều trị tiêu chảy.

Để được an toàn, bạn nên nói chuyện với bác sĩ trước khi sử dụng men vi sinh hoặc bất kỳ loại thuốc bổ sung hoặc thay thế nào khác. Nếu bác sĩ của bạn đề nghị dùng men vi sinh, thì bạn cần hỏi xem nên dùng men vi sinh với liều lượng bao nhiêu và trong bao lâu.

Điều trị thay thế các chất lỏng

Bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn thay thế các chất lỏng và muối. Đối với hầu hết người lớn, điều đó có nghĩa là nước uống, nước trái cây hoặc nước dùng (broth). Nếu uống các chất lỏng này làm khó chịu dạ dày của bạn hoặc gây nôn mửa, thì bác sĩ có thể khuyên bạn nên truyền dịch IV.

Nước thường được dùng để thay thế các chất lỏng, nhưng nước không chứa muối và các chất điện giải, là các khoáng chất như natri và kali, các chất này rất cần thiết cho cơ thể bạn hoạt động. Bạn có thể giúp duy trì hàm lượng chất điện giải bằng cách uống nước ép trái cây để cung cấp kali hoặc ăn súp để cung cấp natri. Nhưng một số loại nước ép trái cây, chẳng hạn như nước táo, có thể làm cho bệnh tiêu chảy trở xấu hơn.

Đối với trẻ em, bạn nên hỏi bác sĩ về việc sử dụng dung dịch bù nước uống bằng miệng (oral rehydration solution), chẳng hạn như Pedialyte, để ngăn ngừa tình trạng mất nước hoặc thay thế các chất lỏng bị mất.

Nếu bác sĩ xác định rằng một loại thuốc kháng sinh đã làm cho bạn bị tiêu chảy, thì bác sĩ có thể sẽ giảm liều sử dụng của bạn hoặc chuyển sang một loại thuốc khác.

Điều trị các bệnh lý nền

Nếu tình trạng tiêu chảy của bạn là do một bệnh lý nghiêm trọng hơn gây ra, chẳng hạn như bệnh viêm ruột (inflammatory bowel disease), thì bác sĩ sẽ tiến hành kiểm soát bệnh lý đó. Bạn có thể được giới thiệu đến một bác sĩ chuyên khoa, chẳng hạn như bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa (gastroenterologist), người có thể giúp đưa ra kế hoạch điều trị cho bạn.

Lối sống và điều trị tại nhà

Tiêu chảy thường khỏi nhanh mà không cần điều trị. Để giúp bạn đối phó với các dấu hiệu và các triệu chứng của mình cho đến khi tình trạng tiêu chảy biến mất, hãy thử:

– Uống nhiều chất lỏng trong suốt, bao gồm nước, nước dùng, và nước trái cây. Tránh tiêu thụ caffeine và rượu.
– Bổ sung dần dần thực phẩm mềm và ít chất xơ khi việc đi tiêu/cầu của bạn trở lại bình thường. Hãy thử tiêu thụ bánh quy soda, bánh mì nướng, trứng, gạo hoặc thịt gà.
– Tránh một số thực phẩm như các sản phẩm từ sữa, thực phẩm béo, thực phẩm giàu chất xơ hoặc thực phẩm có nhiều gia vị trong vài ngày.
– Hãy hỏi bác sĩ về các loại thuốc chống tiêu chảy. Các loại thuốc chống tiêu chảy không cần toa bác sĩ (OTC), chẳng hạn như loperamid và bismuth subsalicylate, có thể giúp làm giảm số lần đi tiêu/cầu ra nước và kiểm soát các triệu chứng nghiêm trọng.

Một số bệnh lý và tình trạng nhiễm trùng – nhiễm khuẩn và ký sinh trùng – có thể trở nặng hơn do sử dụng các loại thuốc này vì chúng ngăn cơ thể bạn loại bỏ những yếu tố gây tiêu chảy. Ngoài ra, những loại thuốc này không phải lúc nào cũng an toàn cho trẻ em. Bạn nên kiểm tra với bác sĩ trước khi dùng các loại thuốc này hoặc trước khi đưa chúng cho một đứa trẻ sử dụng.

Câu trả lời đúng: 1, Nước gạo

Bệnh dịch tả dẫn đến tiêu chảy có phân giống như nước gạo.

Kiến Thức Tổng Quát

Dịch tả là một căn bệnh do vi khuẩn, thường lây lan qua nguồn nước bị ô nhiễm. Dịch tả gây tiêu chảy và mất nước nghiêm trọng. Nếu không được điều trị, bệnh dịch tả có thể gây tử vong trong vòng vài giờ, ngay cả ở những người trước đó khỏe mạnh.

Hệ thống cống thải hiện đại và xử lý nước hầu như đã loại bỏ dịch tả ở các nước công nghiệp. Nhưng bệnh dịch tả vẫn tồn tại ở Châu Phi, Đông Nam Á và Haiti. Nguy cơ bùng phát bệnh dịch tả trở nên cao nhất khi nghèo đói, chiến tranh hoặc thiên tai buộc người dân phải sống trong những điều kiện đông đúc mà không được vệ sinh đầy đủ.

Bệnh dịch tả được điều trị dễ dàng. Tử vong do mất nước nghiêm trọng có thể được ngăn ngừa bằng một dung dịch bù nước đơn giản và rẻ tiền.

Các Triệu Chứng

Đa số những người tiếp xúc với vi khuẩn tả (Vibrio cholerae) sẽ không bị đau ốm và không biết rằng họ đã bị nhiễm khuẩn. Nhưng bởi vì họ thải vi khuẩn tả (cholera bacteria) trong phân của họ trong vòng 7 đến 14 ngày, cho nên những người này vẫn có thể lây nhiễm cho những người khác qua nước bị ô nhiễm.

Hầu hết các trường hợp bị bệnh dịch tả, có các triệu chứng gây tiêu chảy nhẹ hoặc vừa phải, thường khó phân biệt với tình trạng tiêu chảy gây ra bởi các vấn đề khác. Những trường hợp khác phát sinh các dấu hiệu và triệu chứng bệnh dịch tả nghiêm trọng hơn, thường là trong vài ngày sau khi bị nhiễm.

Các triệu chứng nhiễm bệnh dịch tả có thể bao gồm:

– Tiêu chảy. Tiêu chảy liên quan đến dịch tả xuất hiện đột ngột và có thể nhanh chóng gây mất nước ở mức độ nguy hiểm – lên đến một lít một giờ. Tiêu chảy do dịch tả thường có màu nhợt nhạt, màu sữa, giống như nước vo gạo.
– Buồn nôn và ói mửa. Nôn mửa xảy ra đặc biệt là trong các giai đoạn đầu của bệnh dịch tả và có thể kéo dài hàng giờ.
– Mất nước. Mất nước có thể phát triển trong vòng vài giờ sau khi các triệu chứng bệnh dịch tả bắt đầu và xảy ra từ nhẹ đến nặng. Bị mất từ 10% trọng lượng cơ thể trở lên chỉ ra bị mất nước nghiêm trọng.

Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng mất nước do dịch tả bao gồm khó chịu, mệt mỏi, mắt trũng, khô miệng, khát nước dữ dội, da khô và nhăn da, mà da trở lại bình thường rất chậm sau khi bị véo thành nếp nhăn, ít hoặc không đi tiểu, huyết áp thấp, và nhịp tim không đều.

Mất nước có thể dẫn đến mất các khoáng chất trong máu nhanh chóng, các chất này giúp duy trì quá trình cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Hiện tượng này được gọi là mất cân bằng chất điện giải (electrolyte imbalance).

Mất cân bằng chất điện giải

Mất cân bằng chất điện giải có thể dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng như:

– Vọp bẻ cơ. Tình trạng này bắt nguồn từ việc mất muối nhanh, chẳng hạn như natri, clorua và kali.
– Đây là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất của tình trạng mất nước. Hiện tượng này xảy ra khi thể tích máu xuống thấp gây giảm huyết áp và giảm lượng oxy trong cơ thể bạn. Nếu không được điều trị, thì sốc giảm thể tích (hypovolemic shock) nghiêm trọng có thể gây tử vong trong vài phút.

Khi Nào Cần Đi Khám Bác Sĩ

Nguy cơ mắc bệnh dịch tả tương đối thấp ở các quốc gia công nghiệp. Ngay cả ở những khu vực có bệnh dịch tả, bạn cũng không có khả năng bị nhiễm bệnh nếu tuân theo các khuyến nghị về an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, các trường hợp bệnh dịch tả xảy ra khắp thế giới. Nếu bạn bị tiêu chảy nghiêm trọng sau khi đến thăm một khu vực có bệnh dịch tả, thì bạn nên đi khám bác sĩ.

Nếu bạn bị tiêu chảy, đặc biệt là tiêu chảy nghiêm trọng và nghĩ rằng có thể bạn đã tiếp xúc với bệnh dịch tả, thì hãy tìm cách điều trị ngay. Mất nước nghiêm trọng là một vấn đề y tế khẩn cấp cần được chăm sóc ngay lập tức.

Các Nguyên Nhân

Một loại vi khuẩn có tên Vibrio cholerae gây nhiễm bệnh dịch tả. Những tác động gây chết người của căn bệnh là kết quả của một chất độc mà vi khuẩn này tạo ra trong ruột non. Chất độc này khiến cơ thể tiết ra một lượng lớn nước, dẫn đến tiêu chảy và mất nước và muối (điện giải) nhanh chóng.

Vi khuẩn dịch tả có thể không gây đau ốm cho tất cả những người tiếp xúc với chúng, nhưng họ vẫn truyền vi khuẩn trong phân của họ, mà có thể gây ô nhiễm nguồn thực phẩm và nước.

Nguồn nước bị ô nhiễm là nguồn lây nhiễm dịch tả chính. Vi khuẩn này có thể được tìm thấy trong:

– Nước trên bề mặt hoặc nước giếng. Các giếng nước công cộng bị ô nhiễm là các nguồn thường xuyên gây bùng phát bệnh dịch tả quy mô lớn. Những người sống trong các điều kiện đông đúc mà không có vệ sinh đầy đủ đặc biệt có nguy cơ.
– Hải sản. Ăn hải sản sống hoặc nấu chưa chín, đặc biệt là các động vật dưới nước có vỏ, đến từ một số nơi có thể khiến bạn có thể tiếp xúc với vi khuẩn dịch tả. Hầu hết các trường hợp bị bệnh dịch tả gần đây ở Hoa Kỳ đã được truy tìm là do hải sản đến từ Vịnh Mexico.
– Trái cây tươi và rau sống. Trái cây tươi chưa gọt vỏ và rau sống, là nguồn lây nhiễm dịch tả thường xuyên ở những nơi có bệnh dịch tả. Ở các nước đang phát triển, phân bón không được ủ (uncomposted manure fertilizer) hoặc nước tưới có chứa nước thải thô có thể làm ô nhiễm các nông phẩm.
– Ngũ cốc. Ở những vùng có bệnh dịch tả lan rộng, các loại ngũ cốc chẳng hạn như gạo và hạt kê bị ô nhiễm sau khi nấu và được giữ ở nhiệt độ phòng trong vài giờ có thể phát sinh vi khuẩn dịch tả.

Các Yếu Tố Nguy Cơ

Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh dịch tả, ngoại trừ trẻ sơ sinh được miễn dịch từ các bà mẹ cho con bú, mà trước đây các bà mẹ này đã từng mắc bệnh dịch tả. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể khiến bạn dễ mắc bệnh hơn hoặc có nhiều khả năng có các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng.

Các yếu tố nguy cơ mắc bệnh dịch tả bao gồm:

– Điều kiện vệ sinh kém. Bệnh dịch tả có nhiều khả năng phát triển mạnh trong các tình huống ở đó môi trường vệ sinh – bao gồm nguồn nước an toàn – khó duy trì. Những điều kiện như vậy rất phổ biến ở các trại tị nạn, các quốc gia nghèo đói, và các khu vực bị ảnh hưởng bởi nạn đói, chiến tranh hoặc thiên tai.
– Giảm hoặc không có axit dạ dày. Vi khuẩn tả không thể tồn tại trong môi trường axit, và axit dạ dày bình thường thường có tác dụng phòng vệ chống nhiễm trùng. Nhưng những người có nồng độ axit dạ dày thấp, chẳng hạn như trẻ em, người lớn tuổi và những người dùng thuốc kháng axit, thuốc chặn H-2 hoặc thuốc ức chế bơm proton, vì thiếu sự bảo vệ này, cho nên họ có nguy cơ mắc bệnh dịch tả cao hơn.
– Tiếp xúc trong gia đình. Bạn có nguy cơ gia tăng mắc bệnh dịch tả nếu bạn sống với người mắc căn bệnh này.
– Nhóm máu O. Vì những lý do không hoàn toàn rõ ràng, những người có nhóm máu O có khả năng mắc bệnh dịch tả cao gấp đôi so với những người có các nhóm máu khác.
– Động vật dưới nước có vỏ còn sống hoặc chưa được nấu chín. Mặc dù các quốc gia công nghiệp hóa không còn các cơn bùng phát dịch tả quy mô lớn, nhưng ăn động vật dưới nước có vỏ từ vùng nước được biết là nơi chứa vi khuẩn sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh của bạn.

Các Biến Chứng

Bệnh dịch tả có thể nhanh chóng trở nên nguy hiểm đến tính mạng. Trong những trường hợp nghiêm trọng nhất, việc mất nhanh một lượng lớn chất lỏng và các chất điện giải có thể dẫn đến tử vong trong vòng vài giờ. Trong những tình huống ít nghiêm trọng hơn, những người không được điều trị có thể chết vì mất nước và sốc vài giờ đến vài ngày sau khi các triệu chứng bệnh dịch tả xuất hiện.

Mặc dù sốc và mất nước nghiêm trọng là các biến chứng tồi tệ nhất của bệnh dịch tả, nhưng các vấn đề khác cũng có thể xảy ra, chẳng hạn như:

– Lượng đường trong máu thấp (hypoglycemia). Mức đường huyết (glucose) xuống thấp ở mức nguy hiểm, glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể, có thể xảy ra khi con người quá đau ốm và không muốn ăn. Trẻ em có nguy cơ cao nhất gặp phải biến chứng này, mà nó có thể gây co giật, bất tỉnh và thậm chí gây tử vong.
– Nồng độ kali thấp. Những người mắc bệnh dịch tả bị mất một lượng lớn khoáng chất, bao gồm kali, trong phân của họ. Nồng độ kali xuống quá thấp sẽ ảnh hưởng đến chức năng tim và thần kinh, và đe dọa đến tính mạng.
– Suy thận. Khi thận mất khả năng lọc, chất lỏng dư thừa, một số chất điện giải và chất thải sẽ tích tụ trong cơ thể, tình trạng này có khả năng đe dọa đến tính mạng. Ở những người mắc bệnh dịch tả, suy thận thường đi kèm với sốc.

Ngăn Ngừa

Bệnh dịch tả rất hiếm xảy ra ở Hoa Kỳ với một vài trường hợp liên quan đến những người đi du lịch ở nước ngoài hoặc liên quan đến hải sản bị ô nhiễm và nấu không đúng cách từ các Bờ Biển Vùng Vịnh (Gulf Coast).

Nếu bạn đang đi du lịch đến các khu vực được biết là có bệnh dịch tả, thì nguy cơ mắc bệnh là vô cùng thấp nếu bạn tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sau đây:

– Rửa tay bằng xà phòng và nước thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh và trước khi chuẩn bị thực phẩm. Xoa xà phòng, chà sát hai bàn tay trong ít nhất 15 giây trước khi rửa sạch. Nếu xà phòng và nước không có sẵn, hãy sử dụng nước khử trùng tay chứa cồn (alcohol-based hand sanitizer).
– Chỉ uống nước an toàn, bao gồm nước đóng chai hoặc nước bạn đã tự đun sôi hoặc khử trùng. Thậm chí sử dụng nước đóng chai để đánh răng. Đồ uống nóng thường an toàn, cũng như đồ uống đóng lon hoặc đóng chai, nhưng lau bên ngoài trước khi bạn mở lon/chai. Đừng cho thêm đá vào đồ uống của bạn trừ khi bạn tự làm đá bằng nước an toàn.
– Ăn thực phẩm được nấu chín hoàn toàn và còn nóng và tránh thực phẩm ở các xe/gánh bán hàng rong, nếu có thể. Nếu bạn mua đồ ăn từ một người bán hàng rong, phải đảm bảo rằng bạn nhìn thấy đồ ăn của mình được nấu và được phục vụ nóng.
– Tránh ăn sushi, cũng như cá sống và bất kỳ loại hải sản nấu chín không đúng cách nào.
– Nên tiêu thụ các loại trái cây và rau quả mà bạn có thể tự gọt vỏ, chẳng hạn như chuối, cam và bơ. Tránh xa các món xà lách và trái cây không thể gọt vỏ, chẳng hạn như nho và các loại dâu tây.

Vắc-xin bệnh dịch tả

Đối với người thành niên đi từ Hoa Kỳ đến các khu vực bị ảnh hưởng bởi bệnh dịch tả, một loại vắc-xin có tên Vaxchora có sẵn ở Hoa Kỳ. Đó là một liều vắc-xin dạng lỏng được uống bằng miệng ít nhất 10 ngày trước khi đi du lịch.

Một vài quốc gia khác cũng cung cấp vắc-xin dạng uống. Liên lạc với bác sĩ hoặc văn phòng y tế công cộng để biết thêm thông tin về các loại vắc-xin này. Ngay cả với vắc-xin, điều quan trọng là phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa trên để ngăn ngừa bệnh tả.

Chẩn Đoán

Mặc dù các dấu hiệu và các triệu chứng của bệnh dịch tả nghiêm trọng có thể không thể lầm lẫn ở những khu vực nó thường xuyên xuất hiện, nhưng cách duy nhất để chứng thực kết quả chẩn đoán là xác định vi khuẩn trong mẫu phân.

Các xét nghiệm que nhúng dịch tả nhanh (rapid cholera dipstick test) cho phép các bác sĩ ở các vùng sâu vùng xa nhanh chóng xác nhận chẩn đoán bệnh dịch tả. Việc xác nhận nhanh giúp giảm tỷ lệ tử vong khi bắt đầu bùng phát bệnh dịch tả và dẫn đến các can thiệp y tế công cộng sớm hơn nhằm kiểm soát dịch.

Điều Trị

Bệnh dịch tả cần được điều trị ngay lập tức bởi vì căn bệnh này có thể gây tử vong trong vòng vài giờ.

– Bổ sung nước. Mục tiêu là thay thế chất lỏng và chất điện giải bị mất bằng cách sử dụng dung dịch bù nước đơn giản, các loại muối bù nước uống bằng miệng (ORS). Dung dịch ORS có sẵn dưới dạng bột và có thể được pha bằng nước đun sôi hoặc nước đóng chai. Nếu không bù nước, khoảng một nửa số người mắc bệnh dịch tả sẽ bị tử vong. Nếu được điều trị, tỷ lệ tử vong sẽ giảm xuống dưới 1%.
– Truyền dịch tĩnh mạch. Hầu hết những người bị bệnh dịch tả có thể được điều trị bằng cách bù nước uống bằng miệng một mình, nhưng những người bị mất nước nghiêm trọng cũng có thể cần truyền dịch.
– Thuốc kháng sinh. Mặc dù không phải là một phần cần thiết trong việc điều trị bệnh dịch tả, nhưng một số loại kháng sinh có thể làm giảm tiêu chảy liên quan đến bệnh dịch tả và rút ngắn thời gian tiêu chảy ở những người bị bệnh nặng.
– Bổ sung kẽm. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng kẽm có thể làm giảm tiêu chảy và rút ngắn thời gian tiêu chảy ở trẻ em mắc bệnh dịch tả.

Chuẩn Bị Cho Cuộc Hẹn Bác Sĩ

Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị tiêu chảy hoặc nôn mửa nghiêm trọng và đang ở hoặc gần đây đã trở về từ một quốc gia nơi có bệnh dịch tả.

Nếu bạn tin rằng bạn đã bị phơi nhiễm bệnh dịch tả, nhưng các triệu chứng của bạn không nghiêm trọng, thì hãy gọi cho bác sĩ gia đình của bạn. Hãy nhớ nói rằng bạn nghi ngờ bệnh của bạn có thể là bệnh dịch tả.

Đây là một số thông tin để giúp bạn chuẩn bị cho cuộc hẹn của mình.

Khi bạn gọi điện thoại để hẹn bác sĩ, hãy hỏi xem có những hạn chế nào bạn cần tuân theo trước khi đến khám.

Hãy lập một danh sách bao gồm:

– Các triệu chứng của bạn, khi chúng bắt đầu và mức độ nghiêm trọng
– Tiếp xúc gần đây với các nguồn lây nhiễm có thể, đặc biệt là nếu gần đây bạn đi du lịch nước ngoài
– Các thông tin y tế quan trọng, bao gồm các bệnh lý khác mà bạn đang được điều trị
– Tất cả các loại thuốc, vitamin hoặc các loại thực phẩm chức năng khác mà bạn đang sử dụng, bao gồm cả liều lượng
– Các câu hỏi đặt ra cho bác sĩ của mình

Một số câu hỏi đặt ra cho bác sĩ về bệnh dịch tả bao gồm:

– Có những nguyên nhân nào khác gây ra các triệu chứng của tôi không?
– Tôi cần những xét nghiệm gì?
– Phương pháp điều trị nào bác sĩ đề nghị?
– Bao lâu sau khi tôi bắt đầu điều trị thì tôi sẽ bắt đầu cảm thấy khá hơn?
– Bác sĩ dự kiến sẽ phục hồi hoàn toàn trong bao lâu?
– Khi nào tôi có thể trở lại làm việc hoặc đi học?
– Tôi có nguy cơ bị biến chứng lâu dài do bệnh dịch tả không?
– Tôi có lây không? Làm cách nào để tôi có thể giảm nguy cơ truyền bệnh cho người khác?

Những Gì Mong Đợi Từ Bác Sĩ Của Bạn

Bác sĩ của bạn có thể đặt câu hỏi, chẳng hạn như:

– Bạn đã bị tiêu chảy? Nghiêm trọng như thế nào?
– Có điều gì khác thường về kết cấu bên ngoài phân của bạn không?
– Bạn đã bị nôn mửa?
– Bạn gặp phải các triệu chứng mất nước, chẳng hạn như khát dữ dội, vọp bẻ cơ hoặc mệt mỏi?
– Bạn đã có thể nuốt thực phẩm hoặc chất lỏng không?
– Gần đây bạn có ăn động vật dưới nước có vỏ tươi sống không, chẳng hạn như hàu?
– Bạn đang mang thai?
– Nhóm máu của bạn thuộc nhóm máu nào, nếu bạn biết?

Trong Lúc Này Tôi Có Thể Làm Gì

Uống đủ chất lỏng. Đối với trường hợp bị tiêu chảy và nôn mửa mà có thể có liên quan đến bệnh dịch tả, hãy sử dụng dung dịch bù nước uống bằng miệng.

Ở hầu hết các nước đang phát triển, bạn có thể mua các gói bột bù nước uống bằng miệng (ORS) trước đây do Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) phát triển để điều trị tiêu chảy và mất nước ở trẻ sơ sinh mắc bệnh dịch tả. Khuấy bột vào nước uống sạch hoặc nước được đun sôi theo sự chỉ dẫn của nhãn sử dụng trên gói.

Nếu không có các dung dịch bù nước uống bằng miệng, hãy tự pha chế bằng cách dùng 1 lít nước đóng chai hoặc nước đun sôi với 6 muỗng cà phê (khoảng 30 ml) đường và 1/2 muỗng cà phê (khoảng 2,5 ml) muối.

Câu trả lời đúng: 2, Sai

Việc tiêu thụ thức ăn cần được tiếp tục trong thời gian bị tiêu chảy. Những thức ăn như cơm, sữa chua (yogurt) cũng như các chất lỏng như nước dừa, súp và nước gạo có thể cho bệnh nhân bị tiêu chảy dùng. Nên tiếp tục cho trẻ bú mẹ ngay cả khi trẻ bị tiêu chảy nhằm cung cấp dinh dưỡng và đẩy nhanh quá trình hồi phục.

– Nếu bạn biết rằng một số loại thực phẩm sẽ gây tiêu chảy cho bạn, thì bạn nên tránh tiêu thụ chúng. Nếu bạn không biết chắc chế độ ăn uống của mình có ảnh hưởng đến chứng tiêu chảy hay không, thì bạn vẫn nên ăn càng nhiều thực phẩm có lợi cho đường ruột càng tốt và tránh những thực phẩm có thể gây khó chịu đường ruột.
– Chế độ ăn uống của bạn có thể là hoặc không phải là nguyên nhân trực tiếp khiến bạn bị tiêu chảy. Bạn cần nhờ bác sĩ tìm ra căn nguyên của vấn đề. Nhưng các lựa chọn thực phẩm của bạn có thể giúp cải thiện hoặc làm cho chứng tiêu chảy trở nên tồi tệ hơn.
– Nếu bạn chọn ăn những thứ giúp dạ dày dễ chịu hơn và tránh các loại gây kích thích hoặc các thức ăn gây xáo trộn, thì chắc chắn bạn sẽ thấy ít bị tiêu chảy hơn và xảy ra ít thường xuyên hoặc ít nghiêm trọng hơn.

Bạn có biết thức ăn lý tưởng để cải thiện tình trạng tiêu chảy mãn tính và những gì bạn nên hạn chế hoặc tránh không?

Ăn Gì Tốt

– Ăn một chế độ ăn uống cân bằng mỗi ngày, bao gồm các nguồn protein, chất béo và carbohydrate (carbs) lành mạnh. Nếu bạn hạn chế ăn quá nhiều vì sợ rằng bạn sẽ bị tiêu chảy, thì bạn có thể bị thiếu dinh dưỡng, điều này có thể gây ra các vấn đề khác. Hãy tìm bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng tham vấn nếu bạn muốn thay đổi chế độ ăn uống để cải thiện tình trạng tiêu chảy.
– Uống đủ nước mỗi ngày. Số lượng chính xác bạn cần tùy theo mỗi người. Nó có thể không làm cho bạn hết tiêu chảy, nhưng nó sẽ giúp bạn không bị mất nước.
– Trái cây tươi và rau là những lựa chọn tốt cho hầu hết những người bị tiêu chảy thường xuyên. Chúng chứa nhiều chất xơ, có thể giúp bạn đi tiêu đều đặn hơn. Tuy nhiên, nếu bạn bị bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng, hãy hỏi bác sĩ trước khi tăng lượng nông phẩm sống bạn tiêu thụ. Tốt nhất bạn nên bổ sung nhiều chất xơ vào khẩu phần ăn từng chút một để cơ thể quen dần.

Mặn và Ngọt

Mối nguy hiểm lớn nhất của một cơn tiêu chảy ngắn hạn là mất nước hoặc mất nước và chất dinh dưỡng từ các mô của cơ thể. Bạn có thể bị mất nước nếu bị tiêu chảy hơn ba lần một ngày và không uống đủ nước. Mất nước có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị.

Chuyên gia về bệnh tiêu hóa, bác sĩ y khoa Donald Kirby, Giám đốc Trung Tâm Dinh Dưỡng Con Người của Bệnh Viện Cleveland cho biết, cách tốt nhất để bảo vệ chống lại tình trạng mất nước là tiêu thụ chất lỏng có chứa muối và đường. Muối giúp làm chậm quá trình mất chất lỏng, trong khi đường giúp cơ thể bạn hấp thụ muối.

Bác sĩ Kirby nói: “Thông thường, chúng tôi không muốn mọi người ăn mặn, nhưng khi bạn đang bị tiêu chảy nghiêm trọng, bạn cần đảm bảo rằng mình tiêu thụ đủ muối và đường để không phải đến phòng cấp cứu”.

Bác sĩ Kirby cho biết các dung dịch bù nước không cần toa bác sĩ như Pedialyte® sẽ giúp đạt được kết quả như mong muốn. Hoặc, theo lời khuyên của Mẹ và ăn một ít súp gà với bánh quy giòn (cracker) hoặc bánh quy mặn (pretzels).

Lợi Khuẩn

Một cách khác để giúp đường ruột phục hồi sau khi bị nhiễm trùng tiêu chảy là tiêu thụ lợi khuẩn (probiotics) – một loại thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng có chứa vi khuẩn sống, có khả năng thay thế hoặc bổ sung vi khuẩn có lợi thường được tìm thấy trong đường tiêu hóa.

Tiến sĩ Kirby nói, mặc dù việc tránh các sản phẩm từ sữa khi bạn bị tiêu chảy là điều nên làm, nhưng có một ngoại lệ đáng chú ý, đó là, sữa chua hoặc kefir, một thức uống từ sữa lên men, có chứa lợi khuẩn. Những chất này có thể khôi phục các vi khuẩn có lợi mà cơ thể thải ra khi bị tiêu chảy. Chỉ cần đảm bảo loại sữa chua hoặc kefir có ít đường, vì lượng đường cao có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng tiêu chảy hoặc mất nước (đó là nước và chất điện giải) ở một số bệnh nhân.

Tiến sĩ Kirby nói, bạn cần gọi cho bác sĩ khi chứng tiêu chảy kéo dài hơn vài ngày. Cũng nên đến khám bác sĩ nếu bạn cảm thấy đau dữ dội hoặc phân của bạn có chứa một lượng máu hoặc mủ đáng kể.

Nên Tránh Và Hạn Chế Gì

Đối với một số người, các sản phẩm từ sữa có thể gây tiêu chảy. Bạn có thể không dung nạp đường lactose (lactose intolerant), có nghĩa là cơ thể bạn khó tiêu hóa đường lactose, một loại đường trong sữa. Một số sản phẩm từ sữa tại cửa hàng đã loại bỏ lactose, vì vậy bạn có thể tiếp tục ăn và uống một loại khác của sản phẩm sữa mà bạn yêu thích.

Thực phẩm chiên hoặc béo có thể làm cho các triệu chứng tiêu chảy trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy hãy hạn chế các thức ăn nhiều dầu mỡ.

Rượu là một nguyên nhân nữa, đặc biệt nếu bạn uống một lượng lớn. Bỏ rượu hoặc bia nếu bạn biết rằng nó dẫn đến các vấn đề về dạ dày. Ngay cả khi bạn có thể uống một ly mà không có vấn đề gì, nhưng đừng uống quá nhiều, bởi vì có khả năng bạn sẽ nhận ra mình nằm ở trong phòng tắm sau đêm đó hoặc ngày hôm sau.

Caffeine trong cà phê, trà, soda và sôcôla có thể đánh thức đường ruột của bạn, khiến nó hoạt động nhiều hơn bình thường. Điều này làm tăng tốc mọi thứ đi qua ruột, và nó có thể gây tiêu chảy. Nếu bạn uống hai hoặc ba tách cà phê mỗi ngày, thì bạn có thể ngừng uống để xem liệu đó có phải là nguyên nhân gây tiêu chảy hay không. Đối với nhiều người, một lượng nhỏ caffeine không đủ để gây tiêu chảy. Với phương pháp thử cho đến khi thành công (trial and error), bạn có thể uống một hoặc hai tách cà phê mà không gặp vấn đề gì.

Có một số người nhạy cảm với chất gluten, mà điều này có thể dẫn đến tiêu chảy và các bệnh về dạ dày khác. Những người bị bệnh celiac, mà những người này phải tránh tất cả các chất gluten, có thể bị tiêu chảy hoặc không bị tiêu chảy thường xuyên. Hiện nay, việc tìm mua các sản phẩm không chứa gluten tại các cửa hàng dễ dàng hơn bao giờ hết. Nếu bạn cho nghĩ rằng chất gluten có thể là nguyên nhân, hãy nhờ bác sĩ kiểm tra. Nếu bạn là người nhạy cảm với chất gluten, bạn nên đến nhờ bác sĩ dinh dưỡng kiểm tra để đảm bảo rằng chế độ ăn không chứa gluten vẫn cung cấp cho bạn tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết.

Thức ăn cay có thể kích thích hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy đối với một số người. Nếu bạn thường xuyên bị tiêu chảy, hãy tránh ăn tương ớt (hot sauce) và ăn các món ít cay hơn trong một thời gian để xem có đỡ hơn không.

Nước ngọt có chất tạo ngọt như xi-rô ngô có hàm lượng fructose cao hoặc sorbitol (chất thay thế đường) có thể làm cho các triệu chứng tiêu chảy thêm trầm trọng, đặc biệt ở những người bị hội chứng kích thích ruột (irritable bowel syndrome). Thay vào đó, hãy uống nước.

Câu trả lời đúng: 2, Mất nước (dehydration)

Mất nước (dehydration) là biến chứng phổ biến nhất của tình trạng tiêu chảy. Bạn có thể tránh bị mất nước bằng cách uống ngay dung dịch bù nước (rehydration solution) sau khi bị tiêu chảy. Có thể truyền dịch tĩnh mạch trong những trường hợp nghiêm trọng hoặc khi bệnh nhân không thể giữ lại chất lỏng uống bằng miệng.

Tiêu chảy có thể gây mất nước, và có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị. Mất nước đặc biệt nguy hiểm ở trẻ em, người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Nếu bạn có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, hãy đi khám bác sĩ.

Các dấu hiệu mất nước ở người lớn

Các dấu hiệu này bao gồm:

– Khát dữ dội
– Khô miệng hoặc khô da
– Đi tiểu ít hoặc không đi tiểu
– Nhược cơ, chóng mặt hoặc choáng váng
– Mệt mỏi
– Nước tiểu sẫm màu

Các dấu hiệu mất nước ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Các dấu hiệu này bao gồm:

– Không bị ướt tã trong ba giờ trở lên
– Khô miệng và lưỡi
– Sốt trên 102 độ F (39 độ C)
– Khóc không ra nước mắt
– Buồn ngủ, không phản ứng hoặc khó chịu
– Bụng, mắt hoặc má bị lõm vào

Các biến chứng có thể do tiêu chảy của bất kỳ nguyên nhân nào. Đôi khi xảy ra tình trạng mất chất lỏng kèm theo mất nước, mất chất điện giải (natri, kali, magie, clorua) và thậm chí trụy mạch (vascular collapse). Ngã quỵ có thể xảy ra ở những bệnh nhân bị tiêu chảy nặng (ví dụ, bệnh nhân mắc bệnh dịch tả) hoặc các bệnh nhân rất trẻ, quá lớn tuổi, hoặc bị suy nhược. Hiện tượng mất bicarbonat có thể gây nhiễm toan chuyển hóa (metabolic acidosis). Giảm kali máu (hypokalemia) có thể xảy ra khi bệnh nhân bị tiêu chảy nặng hoặc mãn tính, hoặc phân chứa nhiều dịch nhầy. Giảm magie máu (hypomagnesemia) sau khi tiêu chảy kéo dài có thể gây ra chứng co cứng cơ (tetany).

Các biến chứng của tình trạng tiêu chảy mãn tính sẽ thay đổi khác nhau tùy theo nguyên nhân cụ thể. Thông thường, biến chứng chính của tất cả bệnh nhân tiêu chảy mãn tính là kém hấp thu (malabsorption). Nếu thời gian vận chuyển trong ruột thấp, thì số lượng chất dinh dưỡng và chất lỏng thích hợp sẽ không được hấp thụ. Bác sĩ nên tìm các dấu hiệu suy dinh dưỡng như thiếu máu và sụt cân không chủ ý. Một biến chứng khác có thể là mất nước và tổn thương thận cấp tính do mất nước. Nếu đường tiêu hóa không hấp thụ đủ chất lỏng, tình trạng mất nước sẽ bắt đầu ảnh hưởng đến chức năng thận. Các rối loạn về chất điện giải cũng có thể được quan tâm và cần được theo dõi để tiến hành thay thế.

Câu trả lời đúng: 4, Tất cả những vấn đề trên

Khát nước (thirst) không phải lúc nào cũng là một dấu hiệu ban đầu đáng tin cậy cho thấy cơ thể cần nước. Nhiều người, đặc biệt là những người lớn tuổi, không cảm thấy khát cho đến khi họ đã bị mất nước. Đó là lý do tại sao cần phải tăng cường uống nước khi thời tiết nóng hoặc khi bạn bị ốm.

Các dấu hiệu và các triệu chứng của tình trạng mất nước cũng có thể khác nhau theo độ tuổi.

Trẻ sơ sinh hoặc trẻ nhỏ

– Khô miệng và lưỡi
– Không có nước mắt khi khóc
– Tã không bị ướt trong ba giờ
– Mắt và má bị trũng
– mềm trên đỉnh hộp sọ lõm vào
– Bơ phờ hoặc dễ nổi cáu

Người thành niên

– Khát cực độ
– Đi tiểu ít thường xuyên hơn
– Nước tiểu sẫm màu
– Mệt mỏi
– Chóng mặt
– Lú lẫn (rối loạn tinh thần)

Các triệu chứng và các dấu hiệu mất nước thay đổi tùy theo mức độ thiếu hụt và tùy theo mức natri trong máu. Bởi vì dịch di chuyển ra khỏi mô kẽ (interstitium) vào khoang mạch, cho nên trẻ bị tăng natri huyết trông có vẻ bị đau ốm hơn (ví dụ: các niêm mạc rất khô, da nhão) với một mức độ mất nước nhất định so với trẻ bị hạ natri huyết. Tuy nhiên, trẻ bị tăng natri máu có huyết động tốt hơn (ví dụ, nhịp tim ít nhanh hơn và lượng nước tiểu nhiều hơn) so với trẻ bị hạ natri máu, trong đó chất lỏng đã di chuyển ra khỏi khoang mạch. Trẻ bị mất nước và hạ natri máu có thể chỉ biểu hiện mất nước nhẹ nhưng thực sự dễ bị hạ huyết áp và trụy tim mạch hơn so với trẻ bị mất nước có nồng độ natri tăng cao hoặc bình thường.

Các Tương Quan Lâm Sàng Của Tình Trạng Mất Nước

Câu trả lời đúng: 1, Đúng

Dung dịch bù nước dạng uống là phương pháp chính trong điều trị tiêu chảy và giúp ngăn ngừa mất nước. Nó thường chứa natri clorua, kali clorua, natri xitrat và glucose theo tỷ lệ cụ thể. Các muối được hòa tan trong nước trước khi tiêu thụ.